Επιστροφή στην Κανονικότητα...?

"Μας ενώνει το ανικανοποίητο, η ανυπακοή, η διάθεση να κάνουμε κάτι..."

το κείμενο:

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ “ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ”...?

Την Παρασκευή η σχολή “άνοιξε”, το νέο πρόγραμμα σπουδών εφαρμόζεται μια χαρά (...και 2 τρομάρες/βδομάδα, βλέπε εκτεταμένο εργαστήριο!) και δεν υπάρχει πια καμία κατάληψη που να “εμποδίζει την εκπαιδευτική διαδικασία και την ομαλή διεξαγωγή των μαθημάτων”. Τώρα “τα πράγματα κυλούν ομαλά”, όπως θα πουν πολλοί. “Έχουμε βέβαια και τα προβλήματά μας, αλλά κάθε μετάβαση έχει δυσκολίες” και “...είναι και η κρίση άλλωστε, μην τα θέλουμε όλα δικά μας”. Το σημαντικό είναι ότι πλέον “Η ΣΧΟΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΚΑΝΟΝΙΚΑ”.

Και αναρρωτιόμαστε... Τι ακριβώς σημαίνει αυτό το “κανονικά¨ που το ακούμε τόσα χρόνια, άλλες φορές εν τη ρύμη του λόγου και άλλες με μια απόλυτη σημασία της λέξης?

Πόσο κανονικό μπορεί να είναι ένα πρόγραμμα σπουδών αρχιτεκτονικής εκπαίδευσης, που στο βασικό του κορμό έχει εργαστήρια “σχεδιασμού” [*] που απογυμνώνουν την αρχιτεκτονική μετατρέποντάς τη σε στείρο design σε κλίμακες με maximum την 1:500?

[*] σχεδιασμός: (architectural) design, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή ορολογία βάσει Κοινοτικών Οδηγιών της ΕΕ που ορίζουν ως αρχιτεκτονικό αντικείμενο μόνο εκείνο το τμήμα του συνολικού αντικειμένου της αρχιτεκτονικής, που αναφέρεται στο design σε “μικρές” κλίμακες σχεδιασμού

Πόσο κανονικό είναι η “συντήρηση και αποκατάσταση”, κομμάτι της αρχιτεκτονικής παιδείας και των επαγγελματικών δικαιωμάτων του αρχιτέκτονα (μέχρι τώρα τουλάχιστον!), να δίνει τη θέση της στη “σύνθεση σε ιστορικό περιβάλλον”?

Πόσο κανονικό είναι εν τέλει, να τρέχουμε από το πρωί μέχρι το βράδυ για ένα τέτοιο εργαστήριο χωρίς χρόνο να κάνουμε οτιδήποτε άλλο στη ζωή μας?

Όταν κάνουμε μαθήματα ιστορίας και οι φοιτητές κάθονται στο πάτωμα ή στοιβάζονται στο περβάζι του παραθύρου για να ακούσουν μια λέξη από τα χείλη του καθηγητή, όταν τελικά ένα τμήμα 1000 τουλάχιστον φοιτητών κάνει μάθημα με 30 μόνιμους διδάσκοντες...πόσο κανονικό είναι αυτό?

Μάλλον είναι τόσο κανονικό όσο και το ότι τις εκτυπώσεις και τα έξοδά μας για τη σχολή θα τα πληρώνουμε από την τσέπη μας. Τόσο κανονικό, που έχει ως αποτέλεσμα πολλοί συμφοιτητές μας να μην μπορούν να σπουδάσουν γιατί το μηνιάτικό τους δε φτάνει για φαγητό, νοίκι, λογαριασμούς, λεωφορεία, εκτυπώσεις, μακέτες, ...! Και όλα αυτά εντελώς κανονικά, έως κανονικότατα!

Όμως, όσο και αν η κανονικότητα σαν έννοια θυμίζει κάτι από αρχιτεκτονική, τελικά δεν είναι μόνο οι αρχιτέκτονες που τη μονοπωλούν. Αν ρίξουμε μια ματιά στα υπόλοιπα τμήματα του Πολυτεχνείου θα δούμε πως έχουν να επιδείξουν άπειρα τέτοια παραδείγματα.

Βλέπετε, είναι άκρως κανονικό η βιβλιοθήκη των μηχανολόγων να μη λειτουργεί λόγω της έλλειψης διοικητικού προσωπικού, μεγάλο μέρος του οποίου απολύθηκε πέρυσι και αναμένεται να απολυθεί και φέτος στα πλαίσια ψήφισης των νόμων “κανονικότητας” του πανεπιστημίου.

Για την ακρίβεια αυτοί ίσως και να είναι πιο...κανονικοί από εμάς. Τι πιο κανονικό, στο “δημόσιο και δωρεάν πανεπιστήμιο”,από το 40% (!) της χρηματοδότησης ενός τμήματος (στην προκειμένη αυτού των μηχανολόγων ΑΠΘ) να προέρχεται από ιδιωτικές εταιρείες, ανάμεσα στις οποίες και η γνωστή σε όλους toyota?

Θα μπορούσαμε να ανατρέξουμε σε πολλά ακόμη παραδείγματα, μιας και τα τελευταία χρόνια το πανεπιστήμιο στην Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα αυτοί που παίρνουν αποφάσεις γι' αυτό (δηλαδή όχι οι φοιτητές και οι εργαζόμενοί του), προσπαθούν με νύχια και με δόντια να αποδείξουν και να εκτινάξουν κάθε δείκτη του, σύμφωνα με αυτή την κανονικότητα.

Το ζήτημα είναι κατά πόσο εμείς μπορούμε πια και θέλουμε να μιλάμε με αυτούς τους όρους. Με όρους και λέξεις, που στην Ελλάδα του 2014 ορίζουν κανονική και φυσιολογική μια κατάσταση, όπως αυτή που περιγράφηκε παραπάνω. Είναι στην τελική οι λέξεις που, τη στιγμή που θα μπορούσαμε ό λ ο ι να εργαζόμαστε 4 ώρες την ημέρα χάρη στην αλματώδη πρόοδο της τεχνολογίας, οι ίδιες λέξεις περιγράφουν ως κ α ν ο ν ι κ ή μια καθημερινότητα, στην οποία εμείς σαν αυριανοί -αν όχι σημερινοί- εργαζόμενοι θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε το βουνό του 70% ανεργία!

Και για να μην παρεξηγηθούμε. Δε θεωρούμε κανονικό το παλιό, είτε αυτό είναι ένα πρόγραμμα σπουδών στην αρχιτεκτονική είτε μια συνολικότερη κατάσταση πραγμάτων.

Σε μια εποχή που το κανονικό παίρνει τη μορφή όλων των παραπάνω, μάλλον είναι καιρός να αλλάξουμε λεξικό και να θέσουμε από την αρχή τους όρους και τις λέξεις με τις οποίες θέλουμε να ορίζουμε την καθημερινότητά μας και τις σπουδές. Να τις ορίσουμε και να τις αναζητήσουμε με βάση τις δικές μας ανάγκες και τις ανάγκες της κοινωνίας. Όπως είδαμε να γίνεται δειλά-δειλά τις προηγούμενες μέρες και από τους συμφοιτητές μας στην Αθήνα, όταν είδαν το πανεπιστήμιο να ανοίγει διάπλατα τις πόρτες του για τα ΜΑΤ, τις εταιρίες security και για κάθε λογής ιδιώτη, την ίδια ώρα που κλείνει στους ίδιους τους φοιτητές την πόρτα, με κάθε κυριολεκτική και μεταφορική έννοια.

Να ορίσουμε τελικά τις ζωές μας στη βάση του κοινωνικά αναγκαίου, γιατί μόνο έτσι ανατρέπεται αυτό που μας επιβάλλουν ως κανονικό!

Με λέξη- κλειδί τη σ υ λ λ ο γ ι κ ό τ η τ α , ως αναγκαία συνθήκη για να πάμε ένα βήμα παρακάτω.

Νικώντας την απογοήτευση που μπορεί να μας πηγαίνει βήματα πίσω και διαγράφοντας κάθε έννοια ατομικής διαπραγμάτευσης για τις ζωές μας.

Με ε μ π ι σ τ ο σ ύ ν η στο ότι τα αιτήματά μας, από ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα σπουδών μέχρι το δημόσιο και δωρεάν πανεπιστήμιο, ξεκινούν από την αναγκαιότητα να υπάρξει το κοινωνικά “δίκαιο”.

“Μας ενώνει το ανικανοποίητο, η ανυπακοή, η διάθεση να κάνουμε κάτι”

Επόμενο ραντεβού λοιπόν στις συλλογικές διαδικασίες και τις Συνελεύσεις μας.

Να συζητήσουμε και να αποφασίσουμε για τη σχολή, το πανεπιστήμιο, τις ζωές μας!

Να γεμίσουμε τα αμφιθέατρα!

Μας ενώνει το ανικανοποίητο, η ανυπακοή, η διάθεση να κάνουμε κάτι,
η ανυποταξία.
Όταν στην τάξη διδάσκονταν ο συμβιβασμός, η ιδιώτευση και η ηλιθιότητα, εμείς είχαμε κάνει κοπάνα.
Συμμαθητές στην εξέγερση
συναντηθήκαμε και ανακαλύψαμε
πως είμαστε αδέρφια.
Καταλάβαμε ότι οι μοναξιές
που συσσωρεύονται μπορούν να είναι,
όχι μια μεγάλη μοναξιά,
αλλά μια συλλογικότητα που συναντιέται
και συναδελφώνεται
πέρα από εθνότητες, γλώσσες, κουλτούρες,
φύλα και φυλές.
Δεν πρέπει να απογοητεύεστε
από τις δυσκολίες.
Συνεχίστε τον αγώνα.
Να θυμάστε ότι οι ελπίδες, όπως τα λουλούδια, καλλιεργούνται.

Subcomandante Marcos, Zapatistas_Mexico