Κείμενο συμβολής στο διήμερο της Ε.Α.Α.Κ. από την ΑΝ.Α.ΚΙΝΗΣΗ Ε.Α.Α.Κ.

Για μια άλλη παιδεία σε μια άλλη κοινωνία

Μια βασική αδυναμία του φοιτητικού κινήματος σε πολιτικό επίπεδο, παρ’ όλο που υιοθέτησε ένα αναβαθμισμένο και ριζοσπαστικό πρόγραμμα πάλης ήταν η σαφής απουσία ενός θετικού προτάγματος από τη μεριά του. Ο εγκλωβισμός του αγώνα γύρω από την ανατροπή του νόμου και η έλλειψη διεκδικήσεων για την σύγχρονη παιδεία των αναγκών της νεολαίας έβαλε φραγμούς στην προοπτική και διάρκεια του αγώνα ενώ ταυτόχρονα δεν έδωσε απαντήσεις στους προβληματισμούς ενός μεγάλου κομματιού στη σπουδάζουσα νεολαία. Υπο αυτή τη σκοπιά το παρόν κείμενο επιχειρεί (με μερικό και ανολοκλήρωτο τρόπο) να συμβάλλει στη συζήτηση συμπληρώνοντας το κομμάτι της θετικής πρότασης που πρέπει να έχει η Ε.Α.Α.Κ., γύρω από ζητήματα που αφορούν τη σύγχρονη παιδεία των αναγκών μας.

   Η « κοινωνία της γνώσης» και η περιπλανώμενη νεολαία της «από-γνωσης»

Η χρόνια προσπάθεια πρόσδεσης και υποταγής της επιστήμης και της έρευνας στις ανάγκες της αγοράς και του κεφαλαίου, και η βίαιη προσπάθεια μετατροπής της ίδιας της εκπαίδευσης σε ένα νεο πεδίο κερδοφορίας , που κρύβονται κάτω από τις καλοδιαλεγμένες φράσεις «κοινωνία της γνώσης», «δια βίου μάθηση» κτλ, έρχονται να αλλάξουν και τον ίδιο τον ορισμό του τι είναι εκπαίδευση και να επαναπροσδιορίσει ριζικά τον χαρακτήρα της. Η εκπαίδευση από κοινωνικό αγαθό μετατρέπεται σε εμπόρευμα. Στρατηγικό ζητούμενο της αντι-εκπαιδευτικής πολιτικής του κεφαλαίου τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς δεν είναι η παιδεία, η κριτική σκέψη, η αισθητική καλλίεργεια, αλλά η στείρα επαγγελματική κατάρτιση ενός απασχολήσιμου εργατικού δυναμικού που θα ανταποκρίνεται οικονομικά, πολιτικά, και πολιτιστικά στις ανάγκες του καπιταλισμού.

Αντίθετα για τους «από κάτω» η γνώση της κοινωνικής πραγματικότητας και η διεκδίκηση των πρωτόγνωρων απελευθερωτικών δυνάμεων και δυνατοτήτων της εργασίας, της επιστήμης και της τεχνικής είναι η μόνη ρεαλιστική βάση για ένα πρόγραμμα παιδείας με βάσης τις εργατικές και νεολαιίστικες ανάγκες. Αυτή η απελευθερωτική ουσία ιδιοποιείται, διαστρέφεται και καταπνίγεται από τον καπιταλισμό, γι’ αυτό και επιδίωξη της νεολαίας πρέπει να είναι η αποκάλυψη και η κατάκτηση αυτών των δυνατοτήτων. Η κριτική της ταξικής ουσίας της αστικής εκπαίδευσης οφείλει να αντιπαραθέτει τον θετικό και αναγκαίο στόχο της ολόπλευρης καλλιέργειας του ανθρώπου. Στοιχεία τέτοια ανιχνεύονται και μπορούν να κατακτηθούν και μέσα στην αντιφατικότητα του καπιταλιστικού παρόντος, αλλά πολύ περισσότερο στην κατεύθυνση επαναστατικού μετασχηματισμού της κοινωνίας. Συνεπώς πρέπει να επιδιώκουμε την ποιοτική αναμόρφωση και τον διαρκή έλεγχο της παρεχόμενης γνώσης σε μορφή περιεχόμενο και κατεύθυνση ώστε να μπορεί να ικανοποιεί τα κριτήρια μιας παιδείας ικανής να απελευθερώσει τον άνθρωπο από την αστική φυλακή στην οποία είναι υποχρεωμένος να ζει.

   Άρα είναι επιτακτικό για τις δυνάμεις του κινήματος να επιβάλλουν ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα αντίστασης και αντεπίθεσης το οποίο να διεκδικεί να κυριαρχούν οι ανάγκες της κοινωνικής πλειοψηφίας στο τι, πως, με ποιο τρόπο και για ποιο σκοπό μαθαίνουμε καθώς και στο τι, πως, για ποιο σκοπό και με ποιο τρόπο παράγουμε. Να είναι αντιπαραθετικό σε κάθε είδους διακρίσεις, ταξικούς φραγμούς κλπ, να υπερβαίνει το στείρο οικονομισμό και “επαγγελματισμό” και να μην περιορίζεται μόνο στο πλαίσιο του επίσημου εκπαιδευτικού συστήματος και στην διαρκειά του. Μια τέτοιας κατεύθυνσης παιδεία είναι ικανή να προβάλλει μια άλλη αντίληψη για το ίδιο το περιεχόμενο των σπουδών αλλά και τη διαδικασία της γνώσης σε όλα τα επίπεδα που να βασίζεται στις ανάγκες των εργατών, στην προοπτική της απελευθέρωσης από τα καπιταλιστικά δεσμά ως μάχιμη διαδικασία στο σήμερα.

   Η Ενιαία Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι και ως τέτοιο πρέπει να διατυπώνεται και να παλεύεται του αναγκαίου εργατικού προγράμματος παιδείας. Η αναγκαιότητα της ύπαρξης μιας τέτοιας σχέσης (παιδείας-εργασίας) δεν αποτελεί κάτι το υποκειμενικό αλλά αντικειμενική ανάγκη με βάση της εξελίξεις στην εκπαίδευση και την εφαρμοζόμενη πολιτική. Αυτό σημαίνει πως τόσο το ίδιο το εκπαιδευτικό κίνημα οφείλει να θέτει εργατικά- εκπαιδευτικά αιτήματα και να επιδιώκει τη συμπόρευση-συντονισμό και κοινή δράση με το εργατικό κίνημα, όσο και το ίδιο το εργατικό κίνημα οφείλει να στρέψει την προσοχή και δράση του στην ουσία του εκπαιδευτικού προβλήματος.

Ενιαία, δημόσια και δωρεάν, πανεπιστημιακή παιδεία

   Η Ενιαία πανεπιστημιακή είναι αίτημα που ενώ ζυμώνεται και παλεύεται στο σήμερα θα βρεί πλήρη εφαρμογή έξω απο τα όρια του καπιταλισμου, ύστερα από τη πολιτική πάλη της εργατικής τάξης και την νίκη της απέναντι στην αντίπαλη της με αποτέλεσμα τον έλεγχο των μέσων παραγωγής απο την πλητόμενη πλειοψηφία. Με αυτό το δεδομένο ως γνώμονα και με πλήρη γνώση των ανεπαρκειών και των αδυναμιών μας επιχειρούμε να σκιαγραφήσουμε βασικές πλευρές της πολιτικής μας θέσης. Η Ενιαία πανεπιστημιακή λοιπόν θα πρέπει να στηρίζεται σε πλατιά γνωστικά αντικείμενα ώστε να δίνει την δυνατότητα σε όλους τους φοιτητές να έχουν επαρκείς γνωστικές και εργασιακές ικανότητες. Να είναι εκείνο το πεδίο που θα διαμορφώνει ολοκληρωμένους ανθρώπους ικανούς να λειτουργούν (σκέψη-δράση) με διαλεκτική αντίληψη, μακριά από παροπιδισμούς και τεχνοκρατισμούς. Επι της ουσίας παλεύουμε ώστε ο αυριανός εργαζόμενος να έχει πλήρη γνωστική επάρκεια πάνω στο αντικείμενο που καλείται να εργαστεί, και να μην είναι έρμαιο του εκάστοτε εργοδότη. Η πολυδιάσπαση των γνωστικών αντικειμένων τόσο με κάθετο όσο και με οριζόντιο τρόπο έχει ως σκοπό αφ’ενός τη δημιουργία πολλών διαφορετικών ταχυτητων εργαζομένων και απο την άλλη θέλει να έρθει να καλύψει τις ανάγκες της αγορας τη δεδομένη χρονική στιγμη μετατρέποντας τον εργαζόμενο σε αναλώσιμο προιόν με ημεροομηνία λήξης, η οποία επεκτείνεται μονάχα μεσα από τα διάφορα ινστιτούτα εκπαίδευσης που παρέχουν θραύσματα τυποποιημένης γνώσης ημερομηνίας λήξης. Η Ε.Α.Α.Κ οφείλει να αρνηθεί την υπάρχουσα γεωγραφία της «επιστημονικής ειδίκευσης» και να διεκδικήσει εκείνη την παιδεία που θα διασφαλίζει τον ολοκληρωμένο απο άποψη γνωστικής επάρκειας ανθρωπο, και ταυτόχρονα τον κατοχύρωμένο απο άποψη εργασιακών δικαιωμάτων εργαζόμενο. Άρα κομβικά διεκδικούμε:

• Κατάργηση των διακρίσεων σε ανώτατα και τεχνολογικά ιδρύματα, αλλα και ενάντια σε οριζόντιους διαχωρισμούς γνωστικών αντικειμένων. Ύπαρξη μιας σχολής για καθε γνωστικό αντικείμενο. Επαναπροσδιορισμός των γνωστικών αντικειμένων της ανώτατης εκπαίδευσης στη βάση των πραγματικών αναγκών της κοινωνίας όχι προς όφελος της αγοράς. Ενάντια σε λογικές καταμερισμού της γνώσης στις άμεσες ή στρατηγικές ανάγκες της καπιταλιστικής παραγωγής και του κεφαλαίου. Ελεύθερη και ενιαία ροή σπουδών. Όχι στην εκπαίδευση των διαχωρισμών σε δύο κύκλους σπουδών σε ΑΕΙ και στην κατηγοριοποίηση των σχολών.
• Όλα τα εργασιακά δικαιώματα άρα και το δικαίωμα πρόσβασης στο επάγγελμα να κατοχυρώνεται με την απόκτηση του πτυχίου. Κατάργηση κάθε μηχανισμού διαπίστευσης της επαγγελματικής ικανότητας των πτυχιούχων(ενιαίο πτυχίο), όπως οι εξετάσεις για απόκτηση άσκησης επαγγέλματος στους διάφορους επαγγελματικούς φορείς. . Όχι στον ατομικό φάκελο προσόντων – συμπλήρωμα διπλώματος. Καμία αντιστοίχηση τωνπρογραμμάτων σπουδών με πιστωτικές μονάδες που προσανατολίζουν στη δεξιότητα και την τυποποιημένη γνώση που χρονομετρείται βάσει της ανταποδοτικότητας στην αγορά.
• Όχι στην ομηρία της εκπαίδευσης από το κεφάλαιο, την εισβολή των επιχειρήσεων και των χορηγών στις σχολές και το αντίστροφο. Όχι στην εμπορευματοποιημένη γνώση, και τη γνώση που οδηγεί στη χειραγώγηση και την υποταγή. Όχι στην αξιολόγηση της αγοράς και της υποταγής των πανεπιστήμιων στις ανάγκες της.
• Έρευνα για τις εργατικές-λαϊκές-νεολαιίστικες ανάγκες και όχι για το κεφάλαιο. Διαμόρφωση συνθηκών κοινωνικού ελέγχου των κατευθύνσεων της έρευνας, τη σύνδεση της με την πανεπιστημιακή εκπαίδευση και την αποδεύσμευσή της από τους νόμους της ατομικής ιδιοκτησίας (πατέντες, εμπορικά σήματα κλπ) ώστε να γίνει δυνατή η ελεύθερη και πλατιά διάδοση και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της για την βελτίωση της ανθρώπινης ζωής. Κατάργηση της δυνατότητας να δημιουργούνται εταιρείες εμπρικής εκμετάλλευσης ερευνητικών προϊόντων από πανεπιστήμια ερευνητικά κέντρα ή από μέλη του επιστημονικού τους προσωπικού.

Κείμενο συμβολής στο διήμερο της Ε.Α.Α.Κ. από την ΑΝ.Α.ΚΙΝΗΣΗ Ε.Α.Α.Κ.
anakinisi.blogspot.com