αναδημοσίευση από: το Περιοδικό
5 Δεκέμβρη του σωτήριου έτους 2014. Αθήνα. Ελλάδα. 70 χρόνια πριν, σε αυτή τη χώρα, σε αυτή την πόλη, ξεκινούσε η μάχη των 33 ημερών, που έμεινε γνωστή ωςΔεκεμβριανά.
Το βράδυ της 4ης προς 5 Δεκέμβρη τμήματα του ΕΛΑΣ καταλαμβάνουν τα πρώτα αστυνομικα τμήματα και επιτίθενται ενάντια στις συμπορευόμενες δυνάμεις των βρετανικών αυτοκρατορικών στρατευμάτων, της βασιλόφρονος Ορεινής Ταξιαρχίας, της οργάνωσης των εθνικοφρόνων – δοσιλόγων «Χ» και των κατοχικών Ταγμάτων Ασφαλείας, που αποτελούσαν το στρατιωτικό σκέλος της κυβέρνησης Παπανδρέου. Ίσως είχαν ήδη ολιγωρήσει: Την 1η του Δεκέμβρη είχε διαταχθεί ο μονομερής αφοπλισμός του ΕΛΑΣ από Άγγλους και Παπανδρέου και η απάντηση του λαού της Αθήνας στο ΕΑΜικό συλλαλητήριο της 3ης του Δεκέμβρη είχε πνιγεί στο αίμα.
64 χρόνια μετά στην Αθήνα του 2008, μια μέρα σαν και αυτή περπατούσε ανάμεσά μας ακόμη ο Αλέξης Γρηγορόπουλος και μαζί με τους φίλους του δεν έχουμε ιδέα τι μπορεί να έκαναν, να σκέφτονταν, να σχεδίζαν ή να ονερεύονταν. Είχαν άλλωστε -στα 15 τους χρόνια- όλη τη ζωή μπροστά τους. Ή μάλλον όχι. Γιατί στις 6 του Δεκέμβρη στην περιοχή των Εξαρχείων ο αστυνομικός Επαμεινώνδας Κορκονέας συνοδεύομενος από τον αστυνομικό Σαραλιώτη πυροβολεί εν ψυχρώ και σκοτώνει τον Γρηγορόπουλο. Το δομικά δολοφονικό -όπως έχει αποδειχτεί σε πάμπολες περιπτώσεις- κράτος και οι μηχανισμοί καταστολής του, σε συνδυασμό με τη δύσκολη θέση της κυβέρνησης Καραμανλή που καλούνταν να πάρει τα πρώτα μέτρα στο φόντο της επερχόμενης καπιταλιστικής κρίσης και είχε ήδη συγκρουστεί (στην προηγούμενη θητεία της) σφοδρά με τους φοιτητές, θεωρήθηκαν -και όχι άδικα- οι ηθικοί αυτουργοί της δολοφονίας.
Η δολοφονία Γρηγορόπουλου υπήρξε λόγος και αφορμή που αυτή η χώρα έζησε τα «σύγχρονα Δεκεμβριανά» της. Με τη νεολαία στο προσκήνιο, τον αυθορμητισμό στο τιμόνι και τα πιο δραστήρια τμήματα του αναρχικού χώρου και της αριστεράς να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, από τις 6 Δεκέμβρη του 2008 μέχρι σχεδόν και τις τελευταίες στιγμές εκείνου του χρόνου, η ελληνική κοινωνία ανάμεσα σε δακρυγόνα, καπνούς, συνθήματα, μολότωφ και βόμβες κρότου λάμψης ζούσε στην πραγματικότητα την αρχή του τέλους της πολύκροτης μεταπολίτευσής της.
Κατειλημμένη ΓΣΕΕ, κατειλημμένη Νομική, Πολυτεχνείο, ΑΣΟΕΕ, δικηγορικός σύλλογος Θεσσαλονίκης, το Παράρτημα στην Πάτρα και άλλα πολλά κέντρα αγώνα. Φοιτητικές καταλήψεις, μαθητικός τσαμπουκάς, καμμένο χριστουγεννιάτικο δέντρο, έφοδος στην ΕΡΤ (κάποιοι από όσους το τόλμησαν τότε βρέθηκαν το προηγούμενο καλοκαίρι στο ραδιομέγαρο να το υπερασπίζουν από ενδεχόμενη επέμβαση των ΜΑΤ) και άλλα τέτοια εντυπωσιακά στιγμιότυπα παραμένουν εφιάλτης για κάθε υπερασπιστή της ησυχίας, της τάξης και της ασφάλειας. Σε μια χώρα που μόνο η ανασφάλεια και η ανησυχία βασιλεύει, πλέον, στις ζωές των περισσότερων από τους κατοίκους της.
Σήμερα 6 χρόνια μετά τον Δεκέμβρη του ’08 και 4 χρόνια από την επίσημη έναρξη -από το Καστελλόριζο και επί πρωθυπουργίας του Γιώργου Παπανδρέου, του νεότερου- της μνημονιακής λαίλαπας, ίσως η φράση«τίποτα δεν έχει αλλάξει και τίποτα δεν είναι όπως παλιά» να μπορεί -εν μέρει τουλάχιστον- να περιγράψει την κατάσταση. Δύο διαφορετικοί και αντίθετοι κόσμοι συγκρούονται σαν να μην σταμάτησαν ποτέ. Πάλι Πολυτεχνείο, Εξάρχεια, Πατησίων, Βύρωνας και Καισαριανή από τη μία, Ρηγίλλης, Κολωνάκι και Σύνταγμα από την άλλη. Οι ίδιοι δρόμοι, τα ίδια μάρμαρα, οι ίδιοι τόποι μοιάζουν σαν εγκλωβισμένοι στο πέρασμα της ιστορίας που επαναλαμβάνεται. Ως φάρσα, ως τραγωδία, ως κάτι άλλο; Ίσως ακόμη και αυτός ο Κάρολος Μαρξ, στον οποίο «ανήκει» η διάσημη φράση, να σάστιζε και να κοντοστέκονταν για λίγο στη συμβολή Πανεπιστημίου και Βασ. Σοφίας ή Στουρνάρη και Πατησίων, αναλογιζόμενος αυτά που έρχονται ξανά και ξανά με άλλο όνομα και άλλα ρούχα.
Στην ιστορία πάντως πολλές φορές κάποιοι άνθρωποι, ή ομάδες ανθρώπων μπορούν με τις επιλογές που θα κάνουν (ή δεν θα κάνουν) να δημιουργήσουν μια σφοδρή πυροδότηση και επιτάχυνση των εξελίξεων. Ένας τέτοιος άνθρωπος είναι ο Νίκος Ρωμανός που με την απεργία πείνας που ξεκίνησε και την μαχητική και αταλάντευτη στάση που επιδεικνύει μαζί με το πολύμορφο κίνημα αλληλεγγύης που αναπτύχθηκε προς τον αγώνα του, συναντήθηκε και πυροδότησε εκ νέου τις εξελίξεις που κυοφορούνταν το τελευταίο διάστημα στην ελληνική κοινωνία. Μια κοινωνία που διαπνέονταν από ένα ρεύμα βουβής οργής για πολύ καιρό. Με την απόσταση να μοιάζει υπερβολική από τότε που μαζικά κατέβαινε στον δρόμο με κάποια αυτοπεποίθηση και φιλοδοξία ότι μπορεί «κάτι να καταφέρει». Ότι μπορεί έστω να εξαναγκάσει την κυβέρνηση σε παραίτηση, να μπλοκάρει κάποια από τις άπειρες ψηφοφορίες μνημονίων, μεσοπρόθεσμων εφαρμοστικών νόμων κλπ. Για την ακρίβεια η τελευταία μεγάλη τέτοια κινητοποίηση ήταν τον Φλεβάρη του 2012 με τις σφοδρές απεργιακές κινητοποιήσεις διάρκειας περίπου μίας εβδομάδας.
Πολλοί οι λόγοι που τότε δεν τα κατάφερε και αν και δεν είναι της παρούσης κάποιοι από αυτούς αποτελούν λόγους και για αυτή την τόσο μεγάλη περίοδο υποχώρησης του λαϊκού παράγοντα από το προσκήνιο. Η ίδια η αναμονή των εκλογικών εξελίξεων σίγουρα και η πιθανή εναλλαγή της κυβερνητικής εξουσίας με τον ΣΥΡΙΖΑ έχει συντελέσει επίσης σε αυτή την κατεύθυνση όπως και η χρησιμοποίηση ή καλύτερα το «κάψιμο πολλών χαρτιών» από την πλευρά των λεγόμενων μνημονιακών δυνάμεων. Εναλλακτική αντιμνημονιακή πολιτική υπόσχονταν ο Σαμαράς, για να την αθετήσει την επόμενη της εκλογικής πύρρειας νίκης του, δεκάδες επεισόδια με διαπραγματεύσεις, υποσχέσεις, διαψεύσεις, ξανά διαπραγματεύσεις, «όχι άλλα μέτρα», “ναι, προφανώς και άλλα μέτρα’, διαφορετικά κυβερνητικά σχήματα με αριστερούς και δεξιούς συγκυβερνώντες λαγούς, ανασχηματισμούς, ψέμματα, κόλπα, κοινοβουλευτικά πραξικοπήματα και λοιπά.
Σήμερα τα τελευταία επεισόδια της ελληνικής δημοκρατίας δείχνουν τόσο σφοδρά, που δεν επιδέχονται εύκολα και άλλους χειρισμούς. Η κυβέρνηση τις τελευταίες εβδομάδες εξεφτελίζει μόνη της την έτσι και αλλιώς σαθρή κεντρική ρητορική που είχε αναπτύξει τους τελευταίους μήνες. Η ανάπτυξη, το success story, το τέλος του μνημονίου, η υπόσχεση «όχι άλλα μέτρα» (για πολλοστή φορά) καταρρέει. Και οι κυβερνητικοί παράγοντες το παραδέχονται χωρίς να μπορούν να κρύψουν την αμηχανία τους. Τα πρωτογενή πλεονάσματα μέσα σε δέκα μέρες (με τη βοήθεια του sequel «διαπραγματεύσεις» με την τρόικα, email κλπ.) έγιναν δημοσιονομικά ελλείματα, νέα μέτρα στο ασφαλιστικό, νέες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, αυτή η κυβέρνηση αυτής της πολιτικής κατάντιας, αυτής της πλήρους απονομιμοποίησης αξιώνει με απίστευτο θράσος να παραμείνει στην εξουσία. Και ως εκ θαύματος αυτό που φάνταζε αστείο σήμερα αρχίζει να αποκτά πραγματικές πιθανότητες. Από τις ρίζες του Μπαλτάκου μέχρι τις καταγγελίες για χρηματισμό, διάφοροι «ανεξάρτητοι έλληνες» μπάινουν πιθανόν σε κανάλι συνεννόησης με το Μαξίμου, ενώ από την άλλη κείμενα με μυρωδιά αποστασίας κυκλοφορούν μόλις σήμερα από (πρώην – και όχι μόνο) ΔΗΜΑΡ μεριά. Και κάπως έτσι ακόμη και όσοι είχαν συνειδητά εφησυχάσει στη ραστώνη της εκλογικής αναμονής, μάλλον καταλαβαίνουν ότι στις πιθανότητες των αποστασιών οι απαντήσεις δεν μπορεί να περιοριστούν μόνο στα «θα τους ταράξουμε στη νομιμότητα». Υπήρξε και αυτό το επισόδιο στην ελληνική ιστορία που ονομάστηκε Ιουλιανά και θεωρήθηκε λαϊκή απάντηση στα γεγονότα της αποστασίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, η επιλογή του Νίκου Ρωμανού επιτάχυνε τις εξελίξεις. Έφερε ξανά στο προσκήνιο την μνήμη του Δεκέμβρη του ’08. Αποκάλυψε ξανά τον χυδαίο αυταρχισμό και την αντιδημοκρατική ολοκληρωτική εκτροπή των τελευταίων χρόνων στη χώρα (που προετοιμάζονταν βήμα – βήμα τις τελευταίες δεκαετίες για να πούμε την πλήρη αλήθεια). Αποκάλυψε πως στην περίπτωσή του, η ασφυξία που του προκαλούν είναι για να στείλουν ένα μήνυμα φόβου και υποταγής: ότι όποιος κουνιέται θα χτυπιέται αλύπητα -μάλιστα- χωρίς νόμους και λοιπά φτιασίδια. Αποκάλυψε φασίστες και φιλελεύθερους μισανθρώπους που είχαν λουφάξει και πετάχτηκαν τώρα ορμητικά για να γεμίσουν εμετικά σχόλια τις συζητήσεις δια ζώσης και διά κοινωνικών δικτύων.
Έφερε μπροστά στα μάτια μας αναμφισβήτητες, τις συγκρίσεις στον τρόπο που λειτουργούν εισαγγελείς, υπουργοί, το δικαστικό και νομικό σύσταμα. Αυτό που αποφυλακίζει τον Σαραλιώτη,αποφυλακίζει τον Λαυρεντιάδη, αλλά δεν αφήνει στον Ρωμανό ούτε την δυνατότητα στις σπουδές. Μια δυνατότητα την οποία κέρδισε και για την οποία υποκριτικά το πολιτικό σύστημα ήθελε να τον βραβεύσει κιόλας(!)Η επιλογή του Ρωμανού τέλος συνέδεσε με ένα κατάμαυρο νήμα την δική του υπόθεση με την υπόθεση των μαθητών και των γονιών τους που συλλαμβάνονταν πριν λίγες μέρες επειδή έκαναν καταλήψεις, με τους φοιτητές που αντιμετώπιζαν την φορτσάκεια πυγμή, με τις απαγορεύσεις των απεργιών, το μαύρο στην ΕΡΤ, το νέο αντισυνδικαλιστικό νομοσχέδιο, που καθιστά πιο εύκολο τον γύρο του κόσμου σε 80 ημέρες με αερόστατο παρά μια 48ωρη απεργία. Και έτσι έκανε την όξυνση της πόλωσης αναπόφευττκη. Ίσως να επιδιώκει σε μεγάλο βαθμό και η κυβέρνηση μια τέτοια πόλωση, ίσως πάλι να ακολουθεί τον ιστορικό δρόμο της κλιμάκωσης της αλαζονείας πολλών ισχυρών της ιστορίας ακριβώς στις στιγμές που νιώθουν την κυριαρχία τους να κλονίζεται. Ίσως να συμβαίνει κάτι ανάμεσα σε αυτά τα δύο.
Και ενώ είναι σίγουρο ότι δεν θα κριθούν όλα σε μια ζαριά, αντίστοιχα βέβαιο είναι πως ο Νίκος Ρωμανός δεν έχει πολλά περιθώρια ακόμα. Σήμερα πάντως, 5 Δεκέμβρη του 2014, ο Ρωμανός βρίσκεται στην 26 ημέρα απεργίας πείνας και εμείς μπροστά σε ένα τριήμερο – φωτιά. Με καταλήψεις σε όλη την Ελλάδα, πορείες και για τη σημερινή και για την αυριανή και την μεθαυριανή μέρα (που ψηφίζεται και ο νέος ονειρεμένος προϋπολογισμός.)
Και κάπως έτσι η ανάσα που στερούν από τον Ρωμανό δείχνει να συγχρονίζεται με έναν ολάκερο κόσμο που κρατάει την ανάσα του μπροστά στις νέες μάχες, που αγωνιά και συνειδητοποιει ξανά ότι «το δίκιο θα κριθεί στους δρόμους»…
Δεκέμβρης 1944
Δεκέμβρης 2008
Δεκέμβρης 2014
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου