Αφιέρωμα ΕΡΤ3: Ο βομβαρδισμός της Γκουέρνικα

αναδημοσίευση από: η Λέσχη

ρεπορτάζ: Μαρία Γραμμένου

Βρισκόμαστε στο 1936, στο ξέσπασμα του ισπανικού εμφυλίου πολέμου. Η Ισπανία που βρίσκεται στην επιρροή της φασιστικής Ιταλίας και της ναζιστικής Γερμανίας και ο δικτάτορας Φράνκο αποφασίζει να συντρίψει, με τη βοήθειά τους τις αντιστάσεις των κομμουνιστών και των αναρχικών.

Στον εμφύλιο της Ισπανίας οι διεθνείς ταξιαρχίες με εθελοντές από όλον τον κόσμο δίνουν μάχη ενάντια στον φασισμό. Όπως ανέφερε και ο διάσημος ιστορικός Ερικ Χομπσμπάουμ : οι διεθνείς ταξιαρχίες που πολέμησαν τον φασισμό έδειξαν την μεγαλύτερη αυτοθυσία στην ιστορία της ανθρωπότητας»
Και μάλιστα, προσθέτουμε εμείς προδομένοι από την υπόλοιπη Ευρώπη.
Αλλά και oi περισσότεροι καλλιτέχνες της εποχής τάσσονται υπέρ των αναρχικών και των κομμουνιστών που μάχονται τον δικτάτορα Φράνκο. Στον ισπανικό εμφύλιο και στο πλευρό των ταξιαρχιών βρίσκεται με την ιδιότητα του δημοσιογράφου και ο διάσημος αμερικανός συγγραφέας Έρνεστ Χέμινγουεϊ.

Ο Φράνκο στόχευε να εξασφαλίσει την κυριαρχία του στον βορρά, έχοντας ήδη υπό τον έλεγχό του το μεγαλύτερο μέρος της Ισπανίας.

Στρατηγική σημασία για τον σκοπό αυτό έχει η πόλη της Γκουέρνικα, που βρισκόταν κοντά στο Μπιλμπάο, την πόλη με τον μεγαλύτερο αριθμό ανυπότακτων βάσκων.

Έτσι, το απόγευμα της 26η Απριλίου ο Φράνκο βομβαρδίζει με τη βοήθεια Γερμανών και Ιταλών εθελοντών την πόλη της Γκουέρνικα

Ο Πάμπλο Νερούδα θα γράψει αργότερα

Κακούργοι μ’ αεροπλάνα και μαυριτανούς
κακούργοι με δαχτυλίδια και δουκέσσες
κακούργοι που τους ευλογούσαν μαύροι καλόγεροι
έρχονταν από τον ουρανό να σκοτώσουν παιδάκια,
και μες στους δρόμους το παιδικό το αίμα
έτρεχε, έτσι, απλά, σαν αίμα παιδικό.
Τσακάλια που και το τσακάλι τα αποκρούει,
πέτρες που το ξεράγκαθο θα δάγκανε φτύνοντας,
οχιές που και οι οχιές θα μισούσαν!

Στην επιχείρηση που σχεδίασε ο Ριχτχόφεν θα έπαιρναν μέρος 20 γερμανικά μαχητικά και 3 ιταλικά, τα οποία αποτελούσαν τμήμα του ιταλικού εθελοντικού σώματος.

Η Επιχείρηση Επίπληξη (Operation Rugen), όπως ήταν η κωδική της ονομασία, πραγματοποιήθηκε από τις 4:30 το απόγευμα έως τις 7 το βράδυ της 26ης Απριλίου του 1937.

Είναι από τους πρώτους μαζικούς βομβαρδισμούς αστικών κέντρων.

Στον απολογισμούς διαβάζουμε ακόμη και για πάνω από 1500 νεκρούς.

Η επίθεση έμεινε στην ιστορία σε μεγάλο βαθμό χάρη στον διάσημο πίνακα του Πάμπλο Πικάσσο, ο οποίος είχε ταχθεί με το πλευρό της δημοκρατικής κυβέρνησης της Μαδρίτης. Ο ίδιος προσπάθησε με αυτόν τον τρόπο να αποτυπώσει το σκηνικό του θανάτου.