Για φαντάσου... [κάποιες σκέψεις γύρω από το προσφυγικό και τον πόλεμο]

Φαντάσου τώρα που διαβάζεις ξαφνικά να αρχίσει να χτυπάει μια σειρήνα. Και φαντάσου να αρχίσει να βρέχει βόμβες γύρω σου, καταστρέφοντας τα πάντα. Και φαντάσου να πρέπει να φύγεις από τον τόπο σου, από τους φίλους, την οικογένειά σου, τη σχολή σου, την καθημερινότητά σου. Και όλα αυτά ελπίζοντας πως θα βρεις κάπου, κάτι καλύτερο. Και έτσι ξεκινάς για ένα ταξίδι το οποίο δεν ξέρεις πού τελειώνει, πώς τελειώνει και τι έχεις να αντιμετωπίσεις στο δρόμο. Απλά ξεκινάς γιατί αν μείνεις θα πεθάνεις! Και διασχίζεις ερήμους, και ποτάμια μετά, και περπατάς πάντα με το φόβο ότι στο επόμενο βήμα σου μπορεί κάποιος να σε πυροβολήσει.

Περνάς την πρώτη γραμμή από βουνά και είσαι σε άλλη χώρα. Σε μια χώρα που δεν έχει πόλεμο άρα είναι και ασφαλέστερη από τη δική σου. Αλλά κι εκεί είσαι ένας ξένος, μια απειλή και εξακολουθείς να κινδυνεύεις γιατί δεν είναι μόνο ο πόλεμος δεινό, είναι και η αυταρχικότητα και η ξενοφοβία. Και πρέπει να φύγεις ξανά γρήγορα γιατί ο κίνδυνος δεν έχει περάσει. Ο σύντομος όμως δρόμος κοστίζει και κοστίζει πολύ ακριβά. Απλά για να περάσεις τη θάλασσα και την επόμενη γραμμή.

Φτάνεις στην ακτή και βλέπεις τα τεράστια κύματα, πιθανόν να μην ξέρεις κολύμπι αλλά έχεις κάνει ήδη τόσο δρόμο. Καταφέρνεις και επιβιώνεις από τον πνιγμό και σε μαζεύουν άλλοι και σε "σώζουν". Μέσα σου νιώθεις ανακούφιση που είσαι πια "ελεύθερος και ασφαλής" γιατί είσαι σε ευρωπαϊκό έδαφος. Και εδώ η ανθρώπινη ζωή έχει αξία και οι συνθήκες είναι καλύτερες, αλλά μόνο έτσι δεν είναι. Στοιβάζεσαι σε λιμάνια, σε καταυλυσμούς, πίσω από συρματοπλέγματα και φράχτες περιμένοντας. Και περιμένοντας και περιμένοντας χωρίς να ξέρεις πότε θα μπορέσεις να φύγεις. Στέκεσαι εκεί και συλλογίζεσαι ότι είναι απλά γραμμές που κάποιοι άλλοι τις χάραξαν χωρίς ποτέ να σε ρωτήσουν. Αντίθετα σου το επιβάλλουν με το χειρότερο τρόπο.

Και κάπως έτσι περνούν οι μέρες κι εσύ περιμένεις πότε θα φύγεις πάλι και σκέφτεσαι τον τόπο που άφησες και τους δικούς σου ανθρώπους που μπορεί τώρα να έχουν πεθάνει. Ίσως βρεις κάποιους να σου συμπαρασταθούν, αλλά δεν είναι αρκετό. Και εκεί που νομίζεις ότι έστω δεν κινδυνεύεις πια, κάποιοι σου επιτίθενται γιατί, λέει, βρωμίζεις τη φυλή και τον τόπο τους. Φασίστες σαν τους ισλαμοφασίστες που κατέστρεψαν την πόλη σου. Εσύ που απλά θέλεις να φύγεις. Και σου βάζουν την ταμπέλα "ξένος" και πρέπει να σε ταξινομήσουν. Στην Ευρώπη της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Τότε ξεκινάει το δεύτερο κομμάτι. Relocation camps, κέντρα κράτησης, hot spots. Τα πρώτα είναι και η πρώτη στάση. Εκεί όπου φτάνουν οι πρόσφυγες ή όπου έχουν ήδη εγκατασταθεί περιμένοντας να ανοίξουν τα σύνορα. Εκεί θα γίνει το ξεκαθάρισμα ανάμεσα σε πρόσφυγες και οικονομικούς μετανάστες. Γιατί ο μετανάστης είχε επιλογή. Την επιλογή του να έρθει, να αφήσει τη χώρα του και να αναζητήσει ένα καλύτερο μέλλον. Αλλά κατά πόσο είναι "επιλογή" το να μην έχεις να ζήσεις και να ταΐσεις τα παιδιά σου όταν δεν έχεις δουλειά, όπως οι δικές μας γενιές που θα βγουν στην αγορά εργασίας, αυτό είναι θέμα-ταμπού που κανένας δε θίγει. Και γι' αυτό το λόγο οδηγούνται σε κέντρα κράτησης σαν κακοποιά στοιχεία, κάτω από άθλιες συνθήκες, χωρίς νερό, θέρμανση και ρεύμα και πάντα κάτω από στενή φύλαξη. Κι αν τολμήσεις να αντιδράσεις το κράτος και το παρακράτος περιμένει στη γωνία για να σε χτυπήσει βίαια και χωρίς έλεος. Από την άλλη όμως, οι πρόσφυγες, που δεν είχαν αυτή την "επιλογή" στέλνονται σε hot spots, τα οποία βρίσκονται απομονωμένα, γκετοποιημένα, μακριά από τον κοινωνικό ιστό, όπου οι συνθήκες διαβίωσης είναι δήθεν καλύτερες από τις συνθήκες στις οποίες διαμένουν στον Πειραιά, στην Ειδομένη, στη Χίο κ.ο.κ. Αλλά ούτε εκεί υπάρχει καθαρό νερό, ρεύμα, τουαλέτα* (32 τουαλέτες για 4000 άτομα στα Διαβατά, τα οποία μάλιστα θεωρούνται πρότυπο)  ή προστασία από τις καιρικές συνθήκες (σκηνές των 10 ατόμων και κάποια προκάτ για ευπαθείς ομάδες) ενώ οι συνθήκες υγιεινής είναι ανύπαρκτες (λιμνάζοντα νερά από τις τουαλέτες, κουνούπια και φίδια). Και όλα αυτά σε ένα καθεστώς τρομοκρατίας, καθώς η λεγόμενη "ελευθερία" εισόδου-εξόδου σημαίνει ότι η αστυνομία και ο στρατός βρίσκονται συνέχεια εκεί για να καταγράψουν τους πρόσφυγες και να πάρουν τα δακτυλικά τους αποτυπώματα χωρίς απαραίτητα τη συγκατάθεσή τους.

Τη στιγμή λοιπόν που σκέφτεσαι ότι η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο και πως το να βλέπεις ανθρώπους να τσουβαλιάζονται στα σύγχρονα στρατόπεδα συγκέντρωσης σαν να είναι σκουπίδια είναι η αποθέωση της βαρβαρότητας και της καταπάτησης κάθε ανθρωπίνου δικαιώματος, η Ευρωπαϊκή Ένωση  αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι ο πάτος είναι άπατος και πως τα πράγματα πάντα μπορούν να γίνουν χειρότερα. Όταν λοιπόν αυτοί οι άνθρωποι καταφέρνουν να ξεφύγουν από τον πόλεμο και τις βόμβες, η ελληνική κυβέρνηση βιάζεται να εφαρμόσει την συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για επαναπροώθηση των προσφύγων στο ναρκοπέδιο από το οποίο έφυγαν προκειμένου να επιβιώσουν και παράλληλα να συνοπογράφει το κλείσιμο των συνόρων που αποτελεί το μαγικό σχέδιο της ΕΕ. Πώς άραγε σκέφτηκε η ΕΕ και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το κλείσιμο των συνόρων είναι η λύση και όλος αυτός ο κόσμος θα είναι ασφαλής αν γυρίσει πίσω και κλειστεί σε κελιά και φυλακές όπως βλέπουμε να γίνεται τις τελευταίες μέρες; Λες και το να αφήσεις πίσω τη ζωή σου ολόκληρη είναι μια απόφαση που την παίρνεις έτσι εύκολα, χωρίς να σε αναγκάσει η ίδια η σκληρή πραγματικότητα. Οι άνθρωποι αυτοί είναι οι πρώτοι που θα ήθελαν να γυρίσουν στα σπίτια τους, όμως αυτά τα σπίτια πιθανότατα να μην υπάρχουν πια, είναι πλέον στάχτες, η χώρα τους κρανίου τόπος. Πως γίνεται λοιπόν η λύση για όλους αυτούς τους ανθρώπους να μην είναι το δικαίωμα στη ζωή αλλά να είναι ο θάνατος και η εξαθλίωση;

Άλλωστε ο πόλεμος στη Συρία, και γενικότερα στις περιοχές της Μέσης Ανατολής δεν είναι πόλεμος των εκεί λαών, αλλά είναι παράγωγο και αποτέλεσμα της ίδιας της πολιτικής που ασκούν τα κράτη, οι υπερεθνικοί ολοκληρωτικοί μηχανισμοί τους (ΕΕ, ΝΑΤΟ) στο βωμό του κέρδους και της ενίσχυσης των δυνάμεων του κεφαλαίου. Όταν λοιπόν η ίδια η «Ευρώπη», η «πολιτισμένη Δύση» και οι κυβερνήσεις  σπέρνουν το θάνατο και την εξαθλίωση ,το λιγότερο που θα έπρεπε να κάνουν είναι να ανοίξουν τα σύνορα στα θύματα τους και όχι να σηκώνουν φράχτες, να τοποθετούν το ΝΑΤΟ στο Αιγαίο κόβοντας βόλτες και παίζοντας το ρόλο μαντρόσκυλου και να στοχοποιούν τους πρόσφυγες ως το πρόβλημα και όχι ως αποτέλεσμα του προβλήματος και του τέρατος που αυτοί δημιούργησαν θέτοντας τους έρμαια σε κάθε λογής ρατσιστικές και φασιστικές αντιδράσεις. Προφανώς, σε αυτό το εγχείρημα δεν θα μπορούσαν να μείνουν απ’ έξω τα καθεστωτικά ΜΜΕ με το βρώμικο και σκοτεινό ρόλο που έχουν να επιδείξουν πλάθοντας ψεύτικες, γελοίες και προβοκατόρικες δημοσιεύσεις στις πλάτες τόσο των προσφύγων όσο και των αλληλέγγυων που στέκονται στο πλευρό τους και προσπαθούν εμπράκτως να προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η χυδαία στοχοποίηση του Συντονισμού των σωματείων, των φοιτητικών συλλόγων και συλλογικοτήτων από τα κανάλια και τις εφημερίδες που μίλησαν για οργάνωση-Φαντομάς που έχει σκοπό να ξεσηκώσει τους πρόσφυγες ώστε να μην μετακινηθούν στους «χώρους φιλοξενίας» που τους έχουν ετοιμάσει.  Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι παρουσίασαν τον συντονισμό ως ΜΚΟ, ενώ ο τίτλος του στις ανακοινώσεις είναι ξεκάθαρος και σαφής.

Απέναντι σε αυτό το παιχνίδι αντίδρασης που στήνουν η κυβέρνηση, οι δυνάμεις καταστολής και τα συστημικά ΜΜΕ ξεδιπλώνοντας την επιχείρηση των επαναπροωθήσεων, των απελάσεων και εγκλεισμού των προσφύγων με τρόπο ώστε να εξασφαλίσουν την κοινωνική αποδοχή, εμείς επιδιώκουμε να προτάξουμε έναν άλλο δρόμο. Έναν δρόμο που μιλά για δικαίωμα όλων των ανθρώπων στην αξιοπρέπεια, την ελευθερία, την ισότητα, τη ζωή. Αναγνωρίζουμε ότι οι πρόσφυγες πρέπει να έχουν ίσα δικαιώματα με τους ντόπιους σε όλες τις κοινωνικές παροχές (εκπαίδευση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κλπ) και προκειμένου να συμβεί αυτό και να μην αντιμετωπίζονται ως το πιο φτηνό και εκμεταλλεύσιμο εργατικό δυναμικό των χωρών υποδοχής τους, ούτε από την άλλη ως το περιθωριοποιημένο αποκλεισμένο κομμάτι της κοινωνίας, είναι απαραίτητο να τους δίνονται χαρτιά χωρίς αποκλεισμούς. Σε αυτό το δίκαιο αγώνα εμείς δε μπορούμε παρά να σταθούμε αλληλέγγυες/οι. Όχι για να μπορέσουμε το βράδυ που θα ξαπλώσουμε να κοιμηθούμε να κλείσουμε τα μάτια μας ήσυχοι και ήσυχες με τη συνείδηση μας καθαρή ότι επιτελέσαμε κάποιο φιλανθρωπικό έργο. Αλλά γιατί σε αυτούς τους ανθρώπους βλέπουμε και το δικό μας μέλλον να ξετυλίγει και να εκτυλίσσεται.

Ένα μέλλον που μιλά για ανεργία, επισφάλεια, φτώχεια και γαλουχεί πλήρως στη νεολαία του σήμερα την ιδέα της μετανάστευσης στο εξωτερικό απλώς γιατί η  ίδια η πραγματικότητα το επιτάσσει. Όταν λοιπόν το δικό μας μέλλον παίρνει σάρκα και οστά με τον πιο ωμό τρόπο στο παρόν όλων αυτών των προσφύγων η διεθνιστική ταξική αλληλεγγύη θα πρέπει να αναδεικνύεται στο μέγιστο των δυνατοτήτων μας στα πλαίσια ενός ενιαίου αγώνα διεκδίκησης. Γιατί σε αντίθεση με την στάση των καναλιών, της κυβέρνησης και της ΕΕ εμείς αναγνωρίζουμε τους πρόσφυγες ως το υποκείμενο της εκμετάλλευσης, όπως είμαστε κι εμείς, το υποκείμενο στις πλάτες του οποίοι ξεπερνούν βίαια την κρίση τους και μαζί τους θέλουμε να παλεύουμε για μια ζωή δίχως εκμετάλλευση, δίχως πολέμους και θάνατο, μια ζωή στην οποία ο καθένας και η καθεμιά από εμάς θα έχει δικαίωμα σε αυτή. Μια ζωή όπου η αποτρόπαια εικόνα της προσφυγιάς, της φτώχειας και της εκμετάλλευσης  θα ανήκει πια στο παρελθόν.