εκλογές?!

«Εμείς,

ο καθένας από μας,

κρατάμε μέσα στη γροθιά μας

τους κινητήριους ιμάντες του σύμπαντος.»

Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι

Τις επόμενες μέρες κάποιοι θα μιλήσουν για τις φοιτητικές εκλογές, που έρχονται στις 13 Μαΐου, σαν τον απολογισμό και το κλείσιμο της χρονιάς. Παρακάτω θα προσπαθήσουμε να καταγράψουμε κάποιες σκέψεις σχετικά με το πως αντιλαμβανόμαστε εμείς το θεσμό αυτό, αποδομώντας και την παραπάνω λογική. Ας ρίξουμε λοιπόν μια ματιά στο που βρισκόμαστε ως τώρα:

ΜΑΤ, αυταρχικότητα, αποκλεισμούς, νέες συνεργασίες επιχειρήσεων με πανεπιστημιακά ιδρύματα (όπως ΟΤΕ-ΑΣΣΟΕ), όλα τα περιλαμβάνει η φετινή χρονιά.Δυστοπική δεν ακούγεται αυτή η πραγματικότητα; Κι όμως, αποτελεί, πλέον, την κανονικότητα  μέσα στις σχολές. Η καθημερινότητά μας, εντός κι εκτός πανεπιστημίων, στο βαθμό που ορίζεται από άλλους κι όχι από εμάς και τις ανάγκες μας, δυσχεραίνεται συνεχώς, με αποκορύφωμα τα τελευταία χρόνια. Βλέπουμε, λοιπόν, με αφορμή την κρίση, να αναδιαρθρώνεται σε συμπιεσμένο χρόνο και με το χειρότερο τρόπο τόσο το εκπαιδευτικό σύστημα, όσο και η εργασία συνολικά.

Έτσι, βιώνουμε καθημερινά τη διάλυση των πανεπιστημίων, με έναν διαφορετικό τρόπο από αυτόν που θέλουν να τον παρουσιάζουν τα ΜΜΕ, οι κυβερνήσεις και οι δυνάμεις τους μέσα στα πανεπιστήμια (πρυτανικές αρχές, μεγάλο κομμάτι των καθηγητών, παρατάξεις όπως η ΔΑΠ¹ κ.α.). Αν για αυτούς το πανεπιστήμιο διαλύεται λόγω των γενικών συνελεύσεων των συλλόγων, των κινητοποιήσεων και του ανοιχτού πανεπιστημίου, για εμάς στην πραγματικότητα διαλύεται από την υποχρηματοδότηση, την υποστελέχωση, τον έλεγχο της λειτουργίας των ιδρυμάτων από επιχειρήσεις και άλλους «καλοπροαίρετους» χορηγούς.

Δε χρειάζεται να κοιτάξουμε μακριά για να δούμε όλη την παραπάνω κατάσταση να πραγματώνεται. Στη σχολή μας υπάρχουν πολλά παραδείγματα:

από τις υποδομές που δεν επαρκούν, τα έξοδα της σχολής (υλικά μακέτας, εκτυπώσεις κλπ), τις ελλείψεις καθηγητών που καθιστούν οριακά αδύνατη τη διεξαγωγή των μαθημάτων, την ανύπαρκτη για μεγάλα διαστήματα καθαριότητα² κ.α.. Σε όλα αυτά το μόνιμο επιχείρημα από πλευράς τμήματος είναι το «λεφτά δεν υπάρχουν, οπότε δε μπορούμε να καλύπτουμε έξοδα», ή «δεν γίνονται προσλήψεις καθηγητών», ή τέλος στην περίπτωση των εργολαβιών το θέμα είτε αποσιωπάται, είτε οι εργαζόμενες-οι γίνονται οι αποδιοπομπαίοι τράγοι (όπως στην περίπτωση της απεργίας των εργολαβικών υπαλλήλων το 2012).

Εν μέσω αυτής της παράκμασης του παλαιού και της γένεσης ενός ακόμη πιο φρικαλέου πανεπιστημίου, ήρθε και η εναλλαγή της κυβέρνησης, η οποία έφτασε με μεγαλεπήβολες υποσχέσεις για μια ελπίδα που ακόμα ψάχνουμε.  Με τρανές υποσχέσεις έρχεται και το νέο πολυνομοσχέδιο για την εκπαίδευση, το οποίο αποτελεί το πρώτο δείγμα γραφής του νέου Υπουργείου, κάνοντας την αρχή με την τροποποίηση-αλλαγή του νόμου Διαμαντοπούλου, αλλά χρησιμοποιώντας τον πάντα ως βάση (!).

Το νομοσχέδιο αυτό μεταξύ άλλων προβλέπει:

 την κατάργηση των συμβουλίων διοίκησης, των διαγραφών, καθώς και την παρακολούθηση (χωρίς δικαίωμα ψήφου φυσικά) των διαδικασιών των οργάνων του πανεπιστημίου (σύγκλητος, συνελεύσεις τμημάτων καθηγητών κλπ).

Με μια πρώτη ματιά θα έλεγε κανείς πως έγινε μια καλή αρχή και τώρα να δούμε τι θα ακολουθήσει. Στην πραγματικότητα, όμως, η νομική κατοχύρωση των παραπάνω, είναι αποτέλεσμα των πιέσεων που είχε ασκήσει το φοιτητικό κίνημα. Ας μην ξεχνάμε πως η εκλογήτων συμβουλίων ιδρύματος είχε μπλοκαριστεί πανελλαδικά μέσα από αποφάσεις συλλόγων, ούτε πως στην αρχή της χρονιάς υπήρξαν έντονες αντιδράσεις από πλευράς φοιτητικών συλλόγων για το ζήτημα των διαγραφών. Επιπλέον, ειδικά τη φετινή χρονιά, οι φοιτήτριες και οι φοιτητές παρόλο που έβρισκαν κλειστές (και πολλές φορές φυλαγμένες με ΜΑΤ)  πόρτες σε συγκλήτους, ή τμήματα καθηγητών, κατάφεραν κάθε φορά να επιβάλουν την παρουσία τους και να διεκδικήσουν την ικανοποίηση των αιτημάτων τους. Σε κάθε περίπτωση, όμως, δεν είναι αυτό το πρόβλημα με το νομοσχέδιο. Το ζήτημα είναι ότι δεν αγγίζει με κανένα τρόπο τα πραγματικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, πράγμα που δε μας εκπλήσσει, καθώς η συνολική πολιτική που ακολουθείται από πλευράς κυβέρνησης δεν αφήνει περιθώρια να ικανοποιηθούν οι ανάγκες της νεολαίας και να αλλάξει πραγματικά το σκηνικό της εκπαίδευσης. Καταρχάς, η αναγνώριση και μόνο του χρέους από πλευράς κυβέρνησης και η εναρμόνιση με τις επιταγές της ΕΕ (π.χ. μέσα στα πανεπιστήμια τις συναντάμε με τη συνθήκη της Μπολόνια) δεν αφήνει περιθώρια να δοθούν χρήματα στην παιδεία, στην υγεία, δηλαδή να δοθούν χρήματα για τις βασικές ανάγκες της πληττόμενης κοινωνικής πλειοψηφίας. Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του υπουργού παιδείας Α. Μπαλτά, σύμφωνα με τις οποίες «λεφτά δεν υπάρχουν» (για άλλη μια φορά) και γι’αυτό θα μειωθεί περαιτέρω κατά 10% η χρηματοδότηση! Τα ιδρύματα, όπως είναι λογικό, χωρίς κρατική χρηματοδότηση, αφήνονται έρμαια στις ιδιωτικές χορηγίες και τις επιχειρήσεις, πράγμα που σημαίνει πως η γνώση που παρέχεται σε μια σχολή (άρα τα προγράμματα σπουδών), αλλά και η έρευνα θα καθορίζεται και θα προσανατολίζεται με βάση τις ανάγκες της εκάστοτε επιχείρησης που χρηματοδοτεί. Ακόμη, η υποχρηματοδότηση, αφήνει περιθώρια για δίδακτρα, τα οποία μπορεί να επιβάλει είτε ο ιδιώτης, είτε το ίδιο το πανεπιστήμιο. Σε αυτό το πλαίσιο κι ενώ όλο και περισσότερες φοιτήτριες και φοιτητές αποκλείονται από την εκπαίδευση, λόγω οικονομικών δυσκολιών, η φοιτητική μέριμνα δεν υπάρχει καν σαν θέμα της ημερήσιας διάταξης. Αντίθετα, βλέπουμε να παίρνονται τα αποθεματικά των πανεπιστημίων ως εγγυητές για τις τράπεζες και τις ανάγκες του χρέους.

Φυσικά, δεν είναι μόνο το κομμάτι της εκπαίδευσης που βρίσκεται σε κρίση. Οι εργασιακές σχέσεις αναδιαρθώνονται με τέτοιο ραγδαίο και καταστροφικό τρόπο, με αποτέλεσμα να υποτιμάται όλο και περισσότερο η εργατική δύναμη (μείωση μισθών), την ίδια στιγμή που τα ποσοστά της ανεργίας φτάνουν στα ύψη. Σήμερα,  το μέλλον που προδιαγράφεται για εμάς, είναι αυτό της καταγραφής μας στο κινούμενο ποσοστό της ανεργίας, καθώς η νέα μορφή εργασίας-ανεργίας των voucher και των κοινοφελών προγραμμάτων, έρχεται από πλευράς κράτους και επίσημου συνδικαλισμού (ΓΣΕΕ) να δώσει την απάντηση στο τεράστιο πρόβλημα της ανεργίας. Αυτό σημαίνει, πως κάθε τόσο θα δουλεύουμε για 5-6 μήνες και άλλους τόσους και πολύ παραπάνω θα μένουμε άνεργες-οι, επί μονίμου βάσεως. Οι συλλογικές συμβάσεις έχουν καταργηθεί, ενώ με την πολιτική που ακολουθείται φαίνεται πως θα πληρώνουμε ένα χρέος που δε μας ανήκει για μια ζωή.

Σε αυτό το καμένο έδαφος, θα βγούμε κι εμείς να αναζητήσουμε την τύχη μας, καθώς η κατεύθυνση αυτή στο κομμάτι της εργασίας δεν αλλάζει. Πώς φτάσαμε, όμως ως εδώ;

Μήπως ξεχάσαμε πως είναι να ορίζουμε εμείς τα πράγματα; Μήπως βυθιστήκαμε υπερβολικά σε αυταπάτες και συμβιβασμούς και ελπίδες που μας υπόσχονται πως θα ‘ρθουν από τα πάνω; Μήπως θάψαμε στους φόβους μας το κυνήγι και τη μάχη για μια άλληπραγματικότητα;

Για εμάς η ελπίδα βρίσκεται μονάχα στους συλλογικούς αγώνες. Εκεί γεννιέται και αναπνέει. Η αλλαγή δεν έρχεται μέσα από κοινοβουλευτικές και εκλογικές διεξόδους και συμβιβασμούς, ούτε μέσα από τη συναίνεση, την υποταγή και την αναμονή, όπως προβάλλεται από την κυβέρνηση, αλλά και τη νεολαία της μέσα στα πανεπιστήμια (ΑΡΕΝ³). Το θέμα δεν είναι να συρθούμε πίσω από τις επιλογές κάποιας κυβέρνησης, αναμένοντας και ελπίζοντας σε μία καλύτερη μιζέρια, μια καθημερινότητα με εκμετάλλευση με κάπως καλύτερους όρους, αλλά πως θα σχεδιάσουμε εμείς για εμάς το πανεπιστήμιο, την εργασία και το μέλλον των αναγκών και των ονείρων μας.

Σιγά σιγά κι ενώ συμβαίνουν όλα όσα περιγράψαμε, καθένας και καθεμία από εμάς μπαίνει στη διαδικασία να συζητήσει και να προβληματιστεί γύρω από το ζήτημα των φετινών φοιτητικών εκλογών. Με τη σειρά μας λοιπόν, κι εμείς αναρωτιόμαστε:

Μπορεί όλη αυτή η κατάσταση που περιγράψαμε παραπάνω να αλλάξει ουσιαστικά μέσα από τη συμμετοχή μας στις εκλογές; Την επόμενη μέρα των εκλογών θα έχει αλλάξει κάτι από την καθημερινότητά μας; Ή μήπως, οι 9 αντιπρόσωποι που θα εκλεγούν θα μπορέσουν να δώσουν λύση στα τόσα προβλήματα που αντιμετωπίζει το πανεπιστήμιο και η σχολή μας ειδικότερα;

Τελικά οι εκλογές σε τι βοηθάνε?

Η κυρίαρχη ιδεολογία και οι πολιτικοί της εκφραστές, μας έχουν συνηθίσει σε εκλογές που καλλιεργούν και αναπαράγουν τη λογική της ανάθεσης και της αντιπροσώπευσης, δηλαδή τη διάκριση σε διοικούντες και διοικούμενους, πρωταγωνιστές και θεατές, υπονομεύοντας τη λογική της ενεργούς συμμετοχής στην πολιτική ζωή και άρα τους συλλογικούς αγώνες. Μας έχουν μάθει να μεταφράζουμε τη παθητική θέαση της πραγματικότητας σε «συμμετοχή». Συμμετοχή, βέβαια, όχι στη λήψη αποφάσεων, αλλά στο δικαίωμα να επιλέξουμε ποιος θα αποφασίζει για εμάς χωρίς εμάς. Πρόκειται τελικά για εξατομικευμένη διαδικασία όπου ο φοιτητής-ψηφοφόρος καλείται για μία φορά να ''δείξει τη δύναμή του'' μέσα στο παραβάν, μία διαδικασία όπου οι πολλοί εκλέγουν τους λίγους και οι λίγοι αποφασίζουν για τους πολλούς.

Γι’ αυτό το λόγο για εμάς, οι εκλογές δεν αποτυπώνουν με ένα σαφή τρόπο τους διαρκώς μεταβαλλόμενους συσχετισμούς εντός των συλλόγων, ούτε τη δυναμική των διαδικασιών που συμβαίνουν καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, αλλά αποτυπώνουν μόνο μία κατάσταση εντός του συλλόγου σε μία συγκεκριμένη χρονική συγκυρία. Αυτό δε σημαίνει ότι το εκλογικό αποτέλεσμα δε θα χρησιμοποιηθεί ως δείκτης της πολιτικής τοποθέτησης των φοιτητών ως προς τις εξελίξεις στην παιδεία ή συνολικά επί του πολιτικού σκηνικού. Ίσα ίσα μάλιστα που η οποιαδήποτε συνέχιση μιας πολιτικής που επιτίθεται στα δικαιώματα και τις ανάγκες μας απαιτεί τη συναίνεση της κοινωνικής πλειοψηφίας και πόσο μάλλον της νεολαίας.

Ειδικά τώρα με την κατάθεση του πολυνομοσχεδίου για την παιδεία, πολύ θα βόλευε τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ένα εκλογικό αποτέλεσμα που θα αποτύπωνε κυρίαρχα τάσεις υποταγής εντός του φοιτητικού σώματος και όχι τάσεις αμφισβήτησης και διεκδίκησης. Αν και αυτό δεν είναι ο λόγος για τον οποίο θα επιλέξουμε να ψηφίσουμε, είναι σημαντικό ο κόσμος που τάσσεται ενάντια στις αντιεκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, ο κόσμος που στηρίζει τις απεργίες, τις αντιφασιστικές κινητοποιήσεις, ο κόσμος του κινήματος και των συλλογικών αγώνων, να δείξει την αμφισβήτηση της κυρίαρχης αστικής πολιτικής και τη διεκδίκηση ενός άλλου δρόμου και μέσα από τις εκλογές, αλλά πάντα σε πρώτο και κυρίαρχο επίπεδο μέσα από τις συλλογικές διαδικασίες.

«αν οι εκλογές μπορούσαν να αλλάξουν τον κόσμο, θα ήταν παράνομες»

Για εμάς η δράση του καθενός και της καθεμιάς μας δεν αντικατοπτρίζεται στη μεμονωμένη εκείνη στιγμή που θα ρίξει την ψήφο του στην κάλπη, αλλά στις καθημερινές επιλογές, στην ενεργή συμμετοχή στις ίδιες τις συλλογικές διαδικασίες, σε κάθε μια στιγμή που αποφασίζει ο ίδιος από απλός θεατής των εξελίξεων να πάρει την κατάσταση στα χέρια του. Δεν είναι οι εκλογές που φέρνουν την άνοιξη, αλλά οι συλλογικοί αγώνες που με τη δυναμική τους μπορούν να επιβάλουν ριζικές αλλαγές. Το σύνθημα «αν οι εκλογές μπορούσαν να αλλάξουν τον κόσμο, θα ήταν παράνομες» συνοψίζει εύστοχα τα όρια που έχουν θεσμοί όπως οι εκλογές. Για να κινηθούμε λοιπόν πέρα απ’ αυτά τα όρια που μας έχει επιβάλει η σύγχρονη πραγματικότητα, ακριβώς γιατί γνωρίζουμε ότι μόνο πέρα από αυτά βρίσκεται το κοινωνικά αναγκαίο, ο μόνος δρόμος είναι οι συλλογικές διεκδικήσεις που επιβάλλουν τις ανάγκες της πληττόμενης πλειοψηφίας και αρνούνται την υποτίμηση της ζωής της.

Αφού λοιπόν αναγνωρίζουμε όλα τα παραπάνω, πολύ εύλογα μπορεί να αναρωτηθεί κανείς…

…τελικά γιατί συμμετέχουμε στις φοιτητικές εκλογές και δεν απέχουμε?

Ο Μπρεχτ κάποτε είχε πει ότι «αυτοί που είναι εναντίον της πολιτικής είναι υπέρ της πολιτικής που τους επιβάλλεται». Σήμερα, σε περίοδο ιστορικής κρίσης, μπορούμε να πούμε ότι αυτό το απόφθεγμα είναι, το ελάχιστο, επίκαιρο. Το λεγόμενο «απολιτίκ», που απαξιώνει οτιδήποτε φέρει πολιτικό πρόσημο, αποτελεί κυρίαρχο ρεύμα εντός της κοινωνίας και μπορούμε να πούμε ότι στη σχολή μας… κάνει θραύση! Πρόκειται για μια στάση ζωής που ενισχύεται από το ίδιο το σύστημα και τον ατομικό δρόμο που το ίδιο προωθεί ως το μέσο για την κοινωνική ανέλιξη και έχει ενσωματωθεί ακόμη και από τις ίδιες τις καθεστωτικές δυνάμεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η ΔΑΠ που έχει κάνει μότο της το «έξω από κόμματα και παρατάξεις», τη στιγμή που μέλη της δίνουν χειραψίες και κάνουν συνδιασκέψεις με τον Σαμαρά. Μία τέτοια λογική, που απαξιώνει τη συμμετοχή σε κάθε τι συλλογικό, το μόνο που καταφέρνει είναι να συναινεί στην ίδια την πολιτική που επιβάλλει την καταστροφή των ζωών μας. Ακόμη και η επιλογή του «να μην ψηφίσω τίποτα και κανέναν», «να το ρίξω λευκό ή άκυρο», «να απέχω επειδή όλοι είναι σκατά», είναι από μόνη της μία πολιτική τοποθέτηση και ισοδυναμεί με την απάθεια και την παθητική αποδοχή της υπάρχουσας κατάστασης.

Υπάρχει βέβαια και μια ακόμη επιχειρηματολογία που καλεί σε αποχή από τις φοιτητικές εκλογές πηγαίνοντας κόντρα στη λογική της ανάθεσης και της αντιπροσώπευσης. Σαφώς, αυτό το σκεπτικό έχει  διαφορετική αφετηρία και μπορούμε εν μέρει να το κατανοήσουμε, ωστόσο δε συγκροτεί σαφή πολιτική τοποθέτηση και μάλλον καταλήγει να έχει το ίδιο αποτέλεσμα με την παραπάνω περίπτωση. Ως ΕΑΑΚ πιστεύουμε ότι είναι αναγκαία η παρέμβαση σε όλες της πολιτικές μάχες ειδικά σε αυτή την περίοδο που δεν υπάρχει η πολυτέλεια  να «διαλέγουμε» μάχες και να απέχουμε επιλεκτικά. Ναι, τα αντιπροσωπευτικά όργανα δεν είναι ο τρόπος μέσα από τον οποίο θέλουμε να εκφράζεται το κίνημα, ωστόσο οφείλουμε να κρίνουμε κατάλληλα και να εκμεταλλευόμαστε τα εργαλεία που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και να μην τα παραχωρούμε στα χέρια των καθεστωτικών δυνάμεων. Όλα αυτά προφανώς υπό το κριτήριο ότι η συμμετοχή στα όργανα αυτά δε θα δρα αντιπαραθετικά προς το κίνημα και δε θα το υποκαθιστά.

Χαρακτηριστικά είναι τα άπειρα παραδείγματα, όπου η μη ύπαρξη μιας άλλης φωνής, έστω και στην κάλπη, έχει κάνει διάφορες σχολές «κάστρα» των μπράβων της ΔΑΠ, της μαφίας και των «στημένων» πολιτικών παιχνιδιών, όπου ο σύλλογος δε συνεδριάζει ούτε για πλάκα και η κατάσταση πλέον φαντάζει ανεπανόρθωτη και ασφυκτική για κάθε αγωνιστή, για καθέναν και καθεμία από μας που τολμά να σηκώσει κεφάλι. Και αν για κάποιες ή κάποιους, μια τέτοια κατάσταση μοιάζει μακρινή από τη δική μας σχολή, τα δεδομένα το μόνο σίγουρο είναι ότι μπορούν να αλλάξουν αν δεν τα επηρεάζουμε εμείς οι ίδιοι. Εν τέλει, μια τέτοια λογική, όσο και αν θέλει να σπάει την κανονικότητα και να υπερασπίζεται τη συλλογικότητα, καταλήγει πράξη που δεν αποτυπώνει τίποτα το συλλογικό, ίσα ίσα που παραγνωρίζει την ανάγκη για συλλογική ανατρεπτική έκφραση. Ειδικά όταν επιχειρείται η απαξίωση των φοιτητικών συλλόγων και των συλλογικών διαδικασιών και ποινικοποιείται ακόμη η ίδια η συνδικαλιστική δράση, η αποχή τροφοδοτεί και δυναμώνει αυτές τις επιδιώξεις από πλευράς Κυβέρνησης και Υπουργείου. Αυτό που πρέπει να αντιληφθούμε εν τέλει, είναι ότι κανένα πρόβλημα δεν έχουν με την αδιαφορία και την απαξίωση γενικά της πολιτικής. Αυτό που τους πονά είναι η ενεργή παρέμβαση στα κοινωνικά γεγονότα και αν θέλουμε να εκφράζουμε μια κίνηση που κινείται αντίρροπα στην κίνηση του συστήματος, αυτό θα το κάνουμε όχι με την αποχή μας, αλλά με τη συνειδητή και κριτική συμμετοχή μας στις συλλογικές διαδικασίες του συλλόγου μας. Δεν πρέπει να αφήσουμε κανένα εργαλείο στα χέρια του συστήματος και τις δυνάμεις που το εκπροσωπούν και μέσα στα πανεπιστήμια, άρα ούτε και τις εκλογές!

Με ποια λογική συμμετέχουμε λοιπόν?

Για όλους αυτούς τους λόγους, επιλέγουμε λοιπόν να συμμετέχουμε στις εκλογές, όχι με τον καθιερωμένο τρόπο, αλλά με μια άλλη λογική που εκφράζεται με το γνωστό μότο «εντός - εκτός κι ενάντια» και ενέχει μέσα της τόσο τη συμμετοχή σε διαδικασίες που αφορούν όργανα του συλλόγου, όσο και την αμφισβήτηση του ίδιου του θεσμού των εκλογών.

ΕΝΤΟΣ… γιατί αντιλαμβανόμαστε τις φοιτητικές εκλογές όχι μόνο σαν μια ακόμα πολιτική μάχη που πρέπει να δοθεί, αλλά και σαν τη διαδικασία που καθορίζει τους ''αντιπροσώπους των φοιτητών'' σε αντιπροσωπευτικά όργανα, όπως τα Δ.Σ. Θεωρούμε ότι οι ριζοσπαστικές αντιλήψεις οφείλουν να συμμετέχουν σε τέτοια όργανα, όχι με όρους συνδιαλλαγής και διαπραγμάτευσης, αλλά μην αναγνωρίζοντας τους 9 αντιπροσώπους του ΔΣ ως αρμόδιους να λαμβάνουν αποφάσεις ερήμην των φοιτητών, αλλά την ίδια τη γενική συνέλευση ως το ανώτατο αποφασιστικό όργανο του συλλόγου. Επιλέγουμε να συμμετέχουμε στο ΔΣ ακριβώς για να διασφαλίσουμε ότι οι αποφάσεις θα λαμβάνονται μέσα στη γενική συνέλευση. Προφανώς δεν τρέφουμε αυταπάτες ότι οι εκλογές μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα, δεν είναι η ψήφος που έχει δύναμη, αλλά η συμμετοχή στις συνελεύσεις, στους αγώνες. Συμμετέχουμε, ωστόσο, συνειδητά στις εκλογές γιατί αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη να αποτυπωθεί και σε εκλογικό επίπεδο ένα διαφορετικό ρεύμα στη σχολή και ευρύτερα. Ένα ρεύμα ριζοσπαστικοποίησης που δε χωράει στις φιέστες των καθεστωτικών παρατάξεων. Επιλέγουμε να δώσουμε ένα διαφορετικό στίγμα στην ίδια τη διαδικασία των εκλογών, ένα ηχηρό μήνυμα για μια άλλη εκπαίδευση, εργασία και ζωή και όχι αυτή που επιβάλλει το κεφάλαιο.⁴

ΕΚΤΟΣ… γιατί είμαστε ενάντια σε λογικές αντιπροσώπευσης που μας θέτουν παθητικούς δέκτες μιας πραγματικότητας που μας επιβάλλεται. Άλλωστε, η λήψη αποφάσεων μέσω αντιπροσώπων δεν έχει εν τέλει κανένα αντίκρισμα στην πραγματικότητα, ειδικά όταν ο ίδιος ο σύλλογος είναι απών από το ίδιο το κίνημα και τις διαδικασίες του. Αντίθετα, με άλλες αντιλήψεις, δε θεωρούμε ότι μια ενισχυμένη εκλογικά ΕΑΑΚ είναι ικανή από μόνη της να αλλάξει την πραγματικότητα στους συλλόγους και την κοινωνία. Και δε θα το ήθελε κιόλας. Γι ' αυτό δεν μας ικανοποιούν, εκλογές κάλπης με φιλικές ψήφους αλλά επιδιώκουμε πολιτικές εκλογές με πολιτική συνείδηση και κυρίως αγωνιστική συμμετοχή πριν και μετά από αυτές.

ΕΝΑΝΤΙΑ… γιατί παλεύουμε για τη μαζικοποίηση των γενικών συνελεύσεων, των μόνων ζωντανών διαδικασιών του συλλόγου φοιτητών, προσπαθώντας να εντρυφήσουμε στο κίνημα λογικές αμεσοδημοκρατίας, συμμετοχής, συνδιαμόρφωσης και αλληλεγγύης, πάντα στην κατεύθυνση υπέρβασης αντιλήψεων ανάθεσης και αντιπροσώπευσης. Οι μοναδικοί αρμόδιοι για την οργάνωση των αγώνων είναι οι ίδιοι οι φοιτητές μέσα από τις γενικές συνελεύσεις, τις συντονιστικές επιτροπές και το συντονιστικό γενικών συνελεύσεων.

Η λογική του ανοιχτού ψηφοδελτίου

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΓΩΝΑ φοιτητών αρχιτεκτονικής ΕΑΑΚ κατεβαίνει στις φοιτητικές εκλογές με ανοιχτό ενωτικό ψηφοδέλτιο. Καλούμε κάθε φοιτητή και φοιτήτρια ενάντια στη λογική της αντιπροσώπευσης και της ανάθεσης να συμμετάσχει σε αυτό, στηρίζοντας την πολιτική αντίληψη και όχι τα πρόσωπα. . Ακριβώς γι' αυτό το λόγο, για εμάς το βέλτιστο θα ήταν καθένας και καθεμία που θέλει να στηρίξει-ψηφίσει τη λογική του σχήματος, να συμμετέχει και ο ίδιος, η ίδια στο ψηφοδέλτιο, να γίνει δηλαδή εκπρόσωπος του εαυτού του, να μη σταυρώσει κανέναν, στη βάση του πολιτικού πλαισίου αλλά και της ενότητας στη δράση. Η συμμετοχή στο ανοιχτό ψηφοδέλτιο δεν αντανακλά καθολική πολιτική συμφωνία με το σχήμα, συμμετοχή σε αυτό ή κάποια άλλη δέσμευση. Είναι δημόσια στήριξη στη παρέμβαση του σχήματος και στα αποτελέσματα αυτής. Επειδή δεν αντιλαμβανόμαστε το ανοιχτό ψηφοδέλτιο σαν ένα άθροισμα ονομάτων, ούτε σαν αποτέλεσμα πρόχειρων εκλογικών συγκολλήσεων θεωρούμε ότι αυτό πρέπει να προκύπτει μέσα από πραγματικά ενωτικές πρωτοβουλίες. Άλλωστε η ΕΑΑΚ είναι ενωτικό εγχείρημα από την ίδια την πολιτική της συγκρότηση. Έχουμε επιλέξει μέσα από τις ανοιχτές, αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες των σχημάτων, αντιιεραρχικά και μακριά από έτοιμες γραμμές να συζητάμε και να συνδιαμορφώνουμε. Απευθυνόμαστε σε κάθε άνθρωπο της σχολής με τον οποίο μοιραζόμαστε κοινές ανάγκες και όνειρα, σήμερα ως φοιτήτριες-ές, αύριο ως εργαζόμενες-οι ή άνεργες-οι. Έτσι αντιλαμβανόμαστε την ενότητα στη βάση.

Και τελικά, τι είναι αυτό που θέλουμε να εκφράσουμε ως ΕΑΑΚ?

«Μια αντίρροπη κίνηση», θα ήταν μια πιθανή και σύντομη απάντηση στην παραπάνω ερώτηση.  Αντίρροπη κίνηση σε ό,τι υποτιμά τις ζωές μας, σε ό,τι και όποιον επιβάλλει την ευημερία του πάνω στις ανάγκες μας, σε ό,τι θρέφει αυτό το σάπιο σύστημα που βασίζει την ύπαρξή του στην «εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο». «Αντίρροπη», γιατί όχι απλά δε συμβαδίζει με τους νόμους αυτής της πραγματικότητας, αλλά γιατί επιλέγει να στραφεί προς την άλλη πλευρά του γυαλού, εκεί που δείχνουν οι ανάγκες και τα όνειρα της κοινωνικής πλειοψηφίας. «Κίνηση» τελικά, γιατί δεν της αρκεί να στέκει απλά δείχνοντας αδρανής προς αυτή την άλλη πλευρά, αλλά γιατί προσπαθεί κάθε μέρα δίνοντας μικρούς και μεγάλους αγώνες να τη φτάσει.

Θέλουμε ίσως με άλλα λόγια, να εκφράσουμε την αντικαπιταλιστική αριστερά μέσα στα πανεπιστήμια. Την αριστερά που δε χωρά σε λογικές διαχείρισης του συστήματος και καλυτέρευσης του, όπως πολύ θα μας ήθελαν στη συγκεκριμένη συγκυρία να κάνουμε, αλλά συγκρούεται με αυτό με στόχο να το ανατρέψει. Δεν πρεσβεύουμε την αριστερά που κάθεται στη γωνιά της απαγγέλλοντας ξύλινους λόγους και επιδιώκει την οργανωτική της αναβάθμιση, αλλά αυτή που βρίσκεται σε κάθε μάχη ενάντια στο κεφάλαιο και στους εκφραστές του. Δεν πρεσβεύουμε μια αριστερά που πιστεύει ότι την αλλαγή θα την φέρει μια μέρα μπροστά απ’ τις κάλπες, ξεχνώντας στα χρονοντούλαπα της ιστορίας τις μάχες για ένα καλύτερο σήμερα και αύριο. Και γι’ αυτό για εμάς στήριξη της ΕΑΑΚ δε σημαίνει ψήφος διαμαρτυρίας και εν τέλει δε θέλουμε να είναι και απλά μια ψήφος. Για εμάς σημαίνει στήριξη στις καθημερινές συλλογικές μας μάχες, στήριξη ενός σχεδίου για την ανασυγκρότηση του φοιτητικού κινήματος και τη σύνδεση του με το εργατικό κίνημα και την κοινωνία εν γένει. Στήριξη των ίδιων των κοινωνικών αγώνων που ορίζουν από την αρχή τους όρους του παιχνιδιού με κριτήριο τις ανάγκες της πλατιάς πλειοψηφίας, ανάγκες για παιδεία (και όχι εκπαίδευση), για δημιουργική εργασία (και όχι δουλειά-δουλία), για ζωή (και όχι επιβίωση).

Λίγες μέρες πριν τις εκλογές, λοιπόν, το στοίχημα για εμάς παραμένει το ίδιο. Συνεχίζουμε και θα συνεχίζουμε να υπερασπιζόμαστε την αξία του συλλογικού αγώνα, ως τον μόνο ικανό να καταστήσει νικηφόρο το αναγκαίο! Ειδικά στη σημερινή συγκυρία όπου ο εκφασισμός της κοινωνίας οδηγεί στη διάλυση κάθε μορφής πολιτικής συγκρότησης και οριζόντιας οργάνωσης [σύλλογοι, σωματεία κλπ], είναι ελάχιστο χρέος του καθενός και της καθεμιάς μας να αποτελεί ενεργό κομμάτι κάθε διαδικασίας που θέλει να εκφράσει με ξεκάθαρο τόνο πως δεν υποτασσόμαστε στην υποβάθμιση των ζωών μας. Στη βάση του ότι αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι η νεολαία μπορεί να αποτελέσει μια από εκείνες τις κινητήριες δυνάμεις συνολικής ανατροπής του συστήματος επιλέγουμε να γίνουμε ζωντανό κομμάτι του κινήματος για να κυνηγήσουμε το αύριο που θέλουμε εμείς, αφήνοντας πίσω το τώρα και το μετά για το οποίο μας προορίζουν!

Μια τελευταία σκέψη,

λίγες μέρες πριν τις εκλογές,

πολλές μέρες μετά από τους αγώνες τόσων χρόνων

και λίγες πάλι πριν από αυτούς που έρχονται…

Φωνάζοντας στους δρόμους και τις διαδηλώσεις, συμμετέχοντας στις συνελεύσεις, τις κινητοποιήσεις και τις καταλήψεις, έχοντας υπάρξει πραγματικό κομμάτι των ίδιων των κινημάτων τόσων χρόνων, μάθαμε ότι οι ριζοσπαστικές φωνές και κινήσεις γεννιούνται μέσα στο ίδιο το κίνημα. Είδαμε αγώνες να ξεπηδούν από μια συνέλευση και εκατοντάδες φοιτητικούς συλλόγους να ξεσηκώνονται απέναντι στις επιδιώξεις ολόκληρων υπουργείων, ρίχνοντας υπουργούς και νομοσχέδια. Είδαμε γεμάτα αμφιθέατρα και πορείες να ξεχύνονται στους δρόμους, κάνοντας την ανάγκη σύνθημα και την ελπίδα φωνή. Είδαμε το σύλλογο αρχιτεκτονικής, πλάι σε άλλους συλλόγους να πετυχαίνει νίκες και να διεκδικεί μια άλλη ζωή. Είδαμε συμφοιτητές και συμφοιτήτριές μας να τα δίνουν όλα μόνο και μόνο για να κυνηγήσουν ένα όνειρο. Θα ήταν μισή αλήθεια βέβαια το να μείνουμε απλά σε αυτά. Τόσα χρόνια συμμετοχής σε αγώνες, η άλλη μισή αλήθεια είναι ότι απογοητευτήκαμε αρκετές φορές. Είδαμε τα σχέδιά μας να σβήνουν σε μια άμαζη κινητοποίηση και να γκρεμίζονται σε μια χαμένη συνέλευση. Τίποτα όμως δε θα ‘μενε ίδιο, αν την επόμενη μέρα δεν καναβρισκόμασταν για να τα χτίσουμε ξανά, αυτή τη φορά όχι από την αρχή, αλλά από πιο ψηλά, από εκεί που μας οδήγησαν οι αγώνες μας. Μάθαμε τους εαυτούς μας και τους διπλανούς μας και εμπιστευτήκαμε κάθε τι μικρό ή μεγάλο γεννιόταν μέσα από τη συλλογική δράση. Από πολλά μικρά «εγώ» γίναμε ένα μεγάλο «εμείς», πλάθωντας τα όνειρά μας για τη δική μας ουτοπία…

Είναι στον ορίζοντα… κάνω δύο βήματα, απομακρύνεται δύο βήματα. Κάνω δέκα βήματα και ο ορίζοντας τρέχει δέκα βήματα μακριά. Όσο και να περπατάω, δεν θα τη φτάσω ποτέ. Τι χρησιμεύει τότε η ουτοπία; Σ’ αυτό χρησιμεύει: στο να περπατάς.

Ε. Γκαλεάνο

¹ Η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ αποτελεί την παράταξη της Ν.Δ. μέσα στα πανεπιστήμια. Έχει συνυπογράψει την πολιτική της Ν.Δ. είτε ως κυβέρνηση, είτε όχι, Η παράταξη αυτή εμφανίζεται με θράσος σα μια μεγάλη παρέα, προσφέρει απλόχερα σφηνάκια σε πάρτυ και σημειώσεις με αντάλλαγμα μια ψήφο. Έχει βοηθήσει στην εγκαθίδρυση πτυχών του νόμου Διαμαντοπούλου, έχει καταγγείλει αγώνες εργατικούς και φοιτητικούς, έχει χειροκροτήσει τη σύσταση των συμβουλίων διοίκησης, έχει πρωτοστατήσει στην παρύσφρηση του ιδιωτικού παράγοντα μέσα στα πανεπιστήμια. Και φυσικά,  έχει προμοτάρει την πολιτική της Ν.Δ. μέσα στα πανεπιστήμια που είναι συνώνυμη τηςδιάλυσης του δημόσιου και δωρεάν πανεπιστημίου, της υποχρηματοδότησης, της ανεργίας, της βαρβαρότητας, της καταστολής και της εξαθλίωσης. Την ίδια στιγμή, κάνει εκδηλώσεις χορηγώντας πιστωποιητικά παρακολούθησης, προσπαθώντας να βάλει κάθε φοιτητή-τρια στο κυνήγι του ατομικού φακέλου προσόντων, του ανταγωνισμού και του ατομικού δρόμου, ρίχνοντας τον παράλληλα σε μια νεκρή αγορά εργασίας. Είναι η ενσάρκωση της λογικής της ανάθεσης, της αντιπροσώπευσης και του μαρασμού όχι απλώς του πανεπιστημίου, αλλά και ολόκληρης της κοινωνίας.

² Η καθαριότητα στο ΑΠΘ ανατίθεται σε εργολαβίες. Η εργολαβία αποτελεί ουσιαστικά το διαμεσολαβητή που βγάζει κέρδος εις βάρος των εργαζομένων, οι οποίοι δουλεύουν υπό τις χειρότερες συνθήκες και συχνά απλήρωτοι-ες. Στην πραγματικότητα, οι εργολαβίες κοστίζουν στο πανεπιστήμιο περισσότερα από ότι το να προσλάμβανε μόνιμους υπαλλήλους για καθαριότητα ή διοίκηση, ενώ το μεγαλύτερο ποσό πηγαίνει στον εργολάβο κι όχι στους-στις εργαζόμενους-ες. Χαρακτηριστικό είναι πως το 2012 το ΑΠΘ έδινε 15.000.000 για καθαρό κέρδος εργολάβου, τη στιγμή που ο συνολικός του προϋπολογισμός ήταν 29.000.000!

³ Από τις βουλευτικές εκλογές του 2012 και μετά την ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε 2^ο κόμμα, τα σχήματα της ΑΡΕΝ πανελλαδικά, άρχισαν όλο και περισσότερο να απέχουν από τις γενικές συνελεύσεις των συλλόγων, καλλιεργώντας ένα κλίμα αναμονής και προσδοκίας για μια αλλαγή που σύμφωνα με αυτούς θα ερχόταν μόνο κοινοβουλευτικά. Σήμερα, με το ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, η αναμονή συνεχίζεται, η ΑΡΕΝ στηρίζει πλήρως τις κυβερνητικές επιλογές και τους συμβιβασνούς, ενώ προσπαθεί να κρατήσει τους φοιτητικούς συλλόγους μακριά από αγώνες και εναντιώσεις στην κυβέρνηση, μεταθέτοντας την ικανοποίηση των αναγκών μας σε μια από τα πάνω διεθεύτηση και κόψε-ράψε.

⁴ Συγκεκριμένα, εμείς ως πολιτικός χώρος, έχουμε επιλέξει ακόμη και το ΔΣ να μην το χρησιμοποιούμε προσωποπαγώς ορίζοντας συγκεκριμένους αντιπροσώπους σε αυτό. Και ακριβώς για να διασφαλίσουμε ότι οι αποφάσεις δε θα λαμβάνονται ερήμην του ίδιου του συλλόγου, αλλά από τον ίδιο στις γενικές του συνελεύσεις, επιλέγουμε να μη χρησιμοποιούμε το συγκεκριμένο όργανο απλά για να περάσουν αποφάσεις. Ακόμη όμως και όταν το χρησιμοποιούμε, αυτό γίνεται πάντα εργαλειακά και σε περιπτώσεις που κρίνουμε επείγουσες (βλέπε δικαστήρια ή άλλα) και γι’ αυτό φροντίζουμε να ενημερώνουμε το σύλλογο.