Όχι στη διάλυση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των μηχανικών, όχι στη μετατροπή του ΤΕΕ σε κέντρο πιστοποιήσεων

αναδημοσίευση από: ΑΚΕΑ

Το κείμενο που ακολουθεί, αποτελεί εισήγηση στην 4η πανελλαδική Αντιπροσωπεία του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 5 Ιουλίου, στο κτίριο Γκίνη του Ε.Μ.Π. και αφορά το πρώτο θέμα της ημερήσιας διάταξης με τίτλο “Επαγγελματικά δικαιώματα μηχανικών”. 
Στόχος της εισήγησης είναι η διαμόρφωση ενός μετώπου αντίστασης στην επαπειλούμενη ισοπέδωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των μηχανικών/τεχνικών προς τα κάτω και την αντικατάστασή τους από ένα συνονθύλευμα επί πληρωμή πιστοποιημένων καταρτίσεων με την παράλληλη δημιουργία μιας σκληρής ιεραρχίας στο επάγγελμα που θα διαχωρίζει τους μηχανικούς σε “junior” και “senior”, “δόκιμα” και “πλήρη” μέλη, “ασκούμενους” και “επιβλέποντες”. Στην νέα αυτή κατάσταση, ενεργό ρόλο επιχειρεί να παίξει το ΤΕΕ, προσπαθώντας να καταστεί ο βασικός πιστοποιητής και εξεταστής του κλάδου.

Τον περασμένο Απρίλιο, ψηφίστηκε στη Βουλή ο νόμος 4254/2014 με τίτλο «Μέτρα στήριξης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας στο πλαίσιο εφαρμογής του ν.4046/2012 και άλλες διατάξεις». Το πολυνομοσχέδιο αυτό, το οποίο αποτελεί συνέχεια και κορύφωση της μνημονιακής πολιτικής και της διακήρυξης της Μπολόνια και εισάγει βίαια τεράστιες αλλαγές σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής, περιλαμβάνει και ρυθμίσεις με εξαιρετική σημασία για τους αρχιτέκτονες και συνολικά τους μηχανικούς. Σηματοδοτεί την πλήρη διάλυση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των μηχανικών, την αποσύνδεση του πτυχίου με το επάγγελμα και τη νομοθετική κατοχύρωση του αέναου κυνηγιού για τη λήψη πιστοποιήσεων και καταρτίσεων εντός ενός ανταγωνιστικού αγώνα δρόμου μεταξύ των εργαζομένων μηχανικών/τεχνικών.
Συγκεκριμένα, η υποπαράγραφος ΙΓ.12 με τίτλο «Ρυθμίσεις για το επάγγελμα του Πολιτικού Μηχανικού, Αρχιτέκτονος και Τοπογράφου», αντικαθιστά το νόμο 4663 του 1930 που όριζε τον τρόπο άσκησης του επαγγέλματος. Με αυτή, αλλάζει εκ βάθρων το ποιος μπορεί να ασκεί το επάγγελμα του μηχανικού, αναιρούνται τα επαγγελματικά δικαιώματα που κατοχυρώνονται στο πτυχίο καθώς θα καθορίζονται από μελλοντικά Προεδρικά Διατάγματα, τα οποία θα εισηγείται σχετική Επιτροπή μετά από γνωμοδοτήσεις του Τεχνικού Επιμελητηρίου. Ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά τι σηματοδοτεί αυτή η αλλαγή:

Εξίσωση προς τα κάτω των πτυχίων.

Με το πολυνομοσχέδιο και τα Προεδρικά Διατάγματα που θα ακολουθήσουν, η κυβέρνηση ισοπεδώνει προς τα κάτω όλους τους μηχανικούς/τεχνικούς (απόφοιτους ΑΕΙ, ΤΕΙ, ιδρυμάτων του εξωτερικού και Κολεγίων). Το πτυχίο θα αποτελεί πλέον προθάλαμο επί πληρωμή εξετάσεων και πιστοποιήσεων. Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι με αυτόν τον τρόπο, σκοπεύει να «λύσει» και το ζήτημα των αλληλοεπικαλύψεων μεταξύ των ειδικοτήτων: (σχεδόν) κανείς δεν θα έχει πλήρη επαγγελματικά δικαιώματα, όλοι θα μπορούν να αποκτούν μικρά τμήματα δικαιωμάτων, αρκεί να πληρώνουν και να πιστοποιούνται.

Αποσύνδεση του επαγγέλματος από το πτυχίο.

Στην πραγματικότητα, η εξίσωση των πτυχίων, δε σημαίνει πρόσβαση περισσότερων στα κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα των μηχανικών. Το αντίθετο, σημαίνει αφαίρεση κάθε πραγματικού επαγγελματικού δικαιώματος από κάθε πτυχίο και απόφοιτο. Πλέον, περισσότεροι θα μπορούν να ασκούν το επάγγελμα του μηχανικού, το οποίο όμως δε θα παρέχει πρόσβαση παρά μόνο σε πολύ μικρό μέρος των αντικειμένων του επαγγέλματος. Αυτό γίνεται σαφές, καθώς στο νόμο αναφέρονται ρητά «ειδικότητες μηχανικών με ειδικότερα προσόντα, πέραν του βασικού κύκλου σπουδών», «επίπεδα επαγγελματικής δραστηριότητας που προσδιορίζουν τις απαιτήσεις για την ανάληψη συγκεκριμένων έργων» και «περιορισμοί ως προς τη δυνατότητα άσκησης συγκεκριμένης επαγγελματικής δραστηριότητας σε περιπτώσεις τεχνικών έργων ή τμημάτων αυτών, των οποίων η μελέτη και η κατασκευή και η λειτουργία τους απαιτεί ιδιαίτερη επιστημονική και τεχνική κατάρτιση και γνώση». Ο συγκεκριμένος καθορισμός των παραπάνω θα γίνει με τα Προεδρικά Διατάγματα που θα συνταχθούν με τη σύμφωνη γνώμη του ΤΕΕ.

Μετατροπή του ΤΕΕ σε κέντρο πιστοποιήσεων.

Με βάση το νόμο, δίδεται στο ΤΕΕ ένα χρονικό διάστημα για να γνωμοδοτήσει στην αρμόδια επιτροπή. Έχουμε την κατοχύρωση και ενίσχυση ενός νέου ρόλου του Επιμελητηρίου, ως «αξιολογητή» και «πιστοποιητή» των συναδέλφων, ως παρόχου των καταρτίσεων που θα αποτελούν το μοντέλο της άσκησης του επαγγέλματος, έτσι όπως το οραματίζονται η κυβέρνηση, η ΕΕ, το ΔΝΤ και το μεγάλο κατασκευαστικό κεφάλαιο. Κάτι τέτοιο, έχει ξεκινήσει να συμβαίνει εδώ και καιρό με τους ενεργειακούς επιθεωρητές και τους ελεγκτές δόμησης. Το ίδιο το ΤΕΕ, αποδέχεται αυτή τη μεταστροφή, ενώ παράλληλα θεωρεί ότι θα «προστατέψει» το επάγγελμα, με προτάσεις όπως η σκλήρυνση των εξετάσεων για άδεια άσκησης επαγγέλματος κ.ά. Παράλληλα με τις εξετάσεις και τα σεμινάρια το ΤΕΕ κερδοσκοπεί ασύστολα πάνω στην ανεργία και την απελπισία των μηχανικών.

Τα κόμματα της μνημονιακής συγκυβέρνησης, τα παπαγαλάκια τους στα ΜΜΕ και οι φίλοι τους στους μεγάλους, εγχώριους και διεθνείς, κατασκευαστικούς κολοσσούς, υποστηρίζουν ότι η «απελευθέρωση του επαγγέλματος του μηχανικού» θα φέρει θετικά αποτελέσματα στην κοινωνική πλειοψηφία. Πρόκειται για τεράστιο ψέμα. Καταρχήν, το επάγγελμα του μηχανικού δεν ήταν ποτέ κλειστό, αλλά νομοθετικά κατοχυρωμένο. Αντιθέτως κλειστό γίνεται ένα επάγγελμα που δυνατότητα να το ασκούν στο σύνολό του έχει μόνο μια κλειστή κάστα πλούσιων εργοδοτών που έχει καταφέρει να αποκτήσει όλες τις πιστοποιήσεις και διαβαθμίσεις. Το βασικότερο, ωστόσο, είναι να δούμε τα αποτελέσματα που έφερε η κατάργηση των ελάχιστων αμοιβών, λίγα χρόνια πριν. Όχι μόνο δεν έφερε αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας – που τείνει σχεδόν να εξαλειφθεί πλήρως – αλλά οδήγησε τους μηχανικούς σε μια αδυσώπητη κούρσα υποβάθμισης όχι μόνο των αμοιβών τους αλλά και της ποιότητας και ασφάλειας του παρεχόμενου έργου. Και βεβαίως κάτι τέτοιο, καθόλου δεν ωφέλησε τα λαϊκά στρώματα που καταστρέφονται από τη μνημονιακή πολιτική.

Μέσα από το νόμο αυτό, καθόλου δε θα βελτιωθεί το παραγόμενο έργο όπως ισχυρίζεται το ΤΕΕ, αντιθέτως θα υποβαθμιστεί. Άλλωστε, το σπάσιμο των επαγγελματικών δικαιωμάτων έχει μια παντελώς αντιεπιστημονική βάση, καθώς το κάθε επιμέρους δικαίωμα ή κατάρτιση δεν συνιστά αυτοτελές γνωστικό αντικείμενο. Η πλειοψηφία των μηχανιών ανέκαθεν ακολουθούσαν την πρόοδο της έρευνας και της καινοτομίας στο επάγγελμα, χωρίς την ανάγκη των πιστοποιήσεων. Αυτές, όχι μόνο αποτελούν φραγμό στην εργασία αλλά ούτε διασφαλίζουν στο ελάχιστο αυξημένη ποιότητα του παραγόμενου έργου, όπως απέδειξαν και τα πιστοποιητικά – παρωδία ενεργειακής απόδοσης.

Η απορρύθμιση αυτή θα επιδεινώσει το πλαίσιο μέσα στο οποίο ασκούν τις επαγγελματικές τους δραστηριότητες όλοι οι μηχανικοί/τεχνικοί, όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης. Το άνοιγμα της πρόσβασης σε τμήματα επαγγελματικών δικαιωμάτων σε αποφοίτους κάθε λογής διάρκειας και περιεχόμενου σπουδών (π.χ. τριετή κολλέγια κ.ά.), θα καταστήσει την εργασία όλων φθηνότερη ενώ ταυτόχρονα θα γίνει προσπάθεια να συγκροτηθεί μια κλειστή ιεραρχία στο επάγγελμα μέσω εξετάσεων και πολλών επιπέδων προσόντων.

Όσοι δεν καταφέρνουν να «πιστοποιηθούν» θα αποτελούν το φθηνό εργατικό δυναμικό του κλάδου που θα συμπαρασέρνει προς τα κάτω τις αποδοχές και για όσους τελικά «πιστοποιούνται». Για τους συναδέλφους που προσπαθούν να ζήσουν από τη δουλειά τους, αυτό που θα μείνει θα είναι οι συνεχείς εξεταστικοί φραγμοί, το ατομικό κόστος της δια βίου μάθησης και μια αέναη περιπλάνηση για συλλογή ατομικά πιστοποιημένων προσόντων. Στην παραπάνω εργασιακή ζούγκλα στο τέλος μόνο ο ισχυρότερος, δηλαδή οι επιχειρήσεις που έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν μεγάλες εκπτώσεις και παράλληλα να εκμεταλλεύονται φθηνό εργατικό δυναμικό, θα επιβιώσουν, σε βάρος του μικρού γραφείου και του αυτοαπασχολούμενου.

ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΜΕ:

• Όχι στην απόσπαση των επαγγελματικών δικαιωμάτων από τα πτυχία, να μην γίνουν τα πτυχία μας απλά ο προθάλαμος ενός συστήματος διαρκούς και επί πληρωμή πιστοποίησης και εξέτασης κατακερματισμένων δεξιοτήτων. Όχι στον περεταίρω κατακερματισμό σε επίπεδα επαγγελματικών δραστηριοτήτων, καμία σκέψη για διαχωρισμό των μηχανικών σε «junior» και «senior», για θεσμοθέτηση «δόκιμων» ή «ασκούμενων» μηχανικών. Όχι στην πρακτική άσκηση. Απόσυρση της υποπαραγράφου ΙΓ.12 του ν.4254/2014 για τη ρύθμιση του επαγγέλματος του πολιτικού μηχανικού, του αρχιτέκτονα και του τοπογράφου.
• Όχι στην Οδηγία 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που εξισώνει τα επαγγελματικά δικαιώματα όλων προς τα κάτω, κατάργηση του σχετικού ΠΔ που την ενσωματώνει στην εθνική νομοθεσία. Όχι στο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων, στη διακήρυξη της Μπολόνια και στον «Κοινό Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης».
• Υπερασπιζόμαστε τα εργασιακά και επαγγελματικά δικαιώματα των εργαζόμενων και αυτοαπασχολούμενων συναδέλφων ενάντια στην απορρύθμιση της αγοράς εργασίας και την αγορά των «επαγγελματικών προσόντων».
• Να θεσμοθετηθούν ξανά οι ελάχιστες αμοιβές ανά εργασία και οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας για τους μισθωτούς και τους μισθωτούς με ΔΠΥ. Πλήρη και σταθερή εργασία για όλους.
• Μία σχολή ανά γνωστικό αντικείμενο, όλα τα επαγγελματικά δικαιώματα στο πτυχίο. Επαγγελματικά δικαιώματα που καλύπτουν πλήρως το γνωστικό αντικείμενο των σπουδών με μείωση των επικαλύψεων στο πλαίσιο ενός επιστημονικού και συναδελφικού διαλόγου μεταξύ των ειδικοτήτων. Ενιαία τριτοβάθμια εκπαίδευση με κατάργηση των ΤΕΙ και ένταξή τους στα αντίστοιχα πανεπιστημιακά τμήματα. Ενιαίους πενταετείς κύκλους σπουδών για όλους τους μηχανικούς.
• Κατοχύρωση της δυνατότητας δημόσιας και δωρεάν επανεκπαίδευσης των μηχανικών, με άδειες μετ’ αποδοχών και ελεύθερη πρόσβαση σε προγράμματα επιμόρφωσης.