περί εξεταστικής | γκρι τοίχων κ.ά.

Ξέρω τι έκανες πριν δύο περίπου βδομάδες! Λογικά ήσουν με έναν καφέ στο χέρι, να τρέχεις να τελειώσεις μια παρουσίαση και ο χρόνος να μη φτάνει…

Η κατάσταση στις δύο εβδομάδες της εξεταστικής που μόλις τελείωσε σίγουρα ήταν πολύ δύσκολη είτε τη βίωνες για πρώτη φορά [ως πρώτο έτος], είτε όχι. Μια εξεταστική που μέσα σε μόλις 10 περίπου μέρες έρχεσαι αντιμέτωπος-η με την ολοκλήρωση δύο εργαστηρίων [που στην πράξη καταλαβαίνουμε ότι και το μικρό εργαστήριο έχει απαιτήσεις μεγάλου], με το διάβασμα κάποιας ιστορίας ή θεωρίας, με το να γράψεις κάποια εργασία σε κάποιο θεωρητικό μάθημα και πάει λέγοντας…

Και όλα αυτά είναι μόνο τα ελάχιστα που έχεις να κάνεις σε κάθε εξάμηνο σε περίπτωση που δε χρωστάς κανένα άλλο μάθημα [πράγμα σχεδόν ακατόρθωτο]. Όπως είναι φυσικό, εξεταστικές σαν και αυτή απευθύνονται σε άτομα που πρέπει να διαθέσουν όλο τους τον χρόνο για τη σχολή και για τίποτα άλλο, ακόμα κι αν στην καθημερινότητά τους έχουν κι άλλα ενδιαφέροντα, ακόμα κι αν έχουν αναγκαστεί να δουλέψουν για να τα βγάλουν πέρα με τη σχολή αλλά και γενικά με την σύγχρονη καθημερινότητα. Έτσι, η περίοδος αυτή καταλήγει σε ένα ατελείωτο σερί κούρασης και άγχους που έχει οδηγήσει ακόμα και στην υπερκόπωση [!] συμφοιτητριών-ών μας. Άγχος, κούραση [και πολλά λεφτά] για να ολοκληρώσεις εργασίες που μάλλον θα καταλήξουν στοιβαγμένες σε κάποια αίθουσα [ας σκεφτούμε λίγο ότι μια στοίβα με μακέτες ενός μόνο έτους μπορεί και να κοστίζει γύρω στα 10.000Ε!].

Πέρα όμως από την παραπάνω πτυχή αυτής της κατάστασης, ας αναρωτηθούμε, είναι ποιοτική η εργασία ή το διάβασμα που κάνουμε για να δώσουμε αυτά τα μαθήματα; Όλες-οι έχουμε στο μυαλό μας την αρχιτεκτονική ως ένα πολυδιάστατο αντικείμενο μέσω του οποίου μπορείς να ασχοληθείς από τον σχεδιασμό μιας κατοικίας μέχρι την ανάγνωση της αντίληψης του χώρου, ωστόσο στην πράξη βλέπουμε το αντικείμενο αυτό να διασπάται όλο και περισσότερο, και εμάς να χάνουμε τη σφαιρική αντίληψη επ’ αυτού. Και αυτό συμβαίνει όταν για παράδειγμα αφιερώνουμε σχεδόν όλο μας τον χρόνο στα εργαστήρια της σχολής, ενώ ταυτόχρονα αδυνατούμε να διαβάσουμε - ή ακόμα και να παρακολουθήσουμε - τα θεωρητικά μαθήματα [ακόμα κι αν ρίξουμε μια ματιά στα περιβόητα ects θα δούμε την μεγάλη διαφορά των πιστωτικών μονάδων στα μαθήματα σχεδιασμού σε σχέση με τα θεωρητικά]. Όσον αφορά και μόνο στα εργαστήρια της σχολής, παρατηρούμε την ιδιαίτερη έμφαση που δίνεται στην παρουσίαση αυτών, σε βαθμό που πολλές φορές μια «ωραία» παρουσίαση παίζει σημαντικότερο ρόλο από την ουσία και το περιεχόμενο της ίδιας της εργασίας.

Η παραπάνω πραγματικότητα είναι απόρροια μιας συνολικότερης πολιτικής, που θέλει τον εργαζόμενο να είναι ευέλικτος και αναλώσιμος ώστε να μπορεί να αντεπεξέλθει στον σύγχρονο εργασιακό μεσαίωνα, έχοντας συνηθίσει το τρέξιμο και την εντατικοποίηση της σχολής αλλά και ταυτόχρονα να δουλεύει πάνω σε ό,τι  «πουλάει περισσότερο» στην αγορά. Πιο συγκεκριμένα, όταν ένας φοιτητής ή μια φοιτήτρια αρχιτεκτονικής έχει συνηθίσει ότι σε κάθε εξεταστική θα πρέπει οριακά να μη κοιμάται για να βγάλει τα εργαστήρια, δε θα του φανεί καθόλου περίεργο ή ασυνήθιστο όταν το αφεντικό του, του ζητήσει να δουλέψει 10 και 15 ώρες μέσα σε μια μέρα για να βγει η δουλειά! Όπως επίσης και όταν κάνουμε πρακτική χωρίς να πληρωνόμαστε, θα μας φανεί αναμενόμενο ότι μελλοντικά μπορεί να δουλεύουμε και απλήρωτοι-ες. Ακόμα και μέσα στη σχολή, παρατηρούμε εργαστήρια να αλλάζουν θεματολογία ή εργαστήρια  που λειτουργούσαν σε ένα προηγούμενο διάστημα να μη διδάσκονται καν, επειδή ακριβώς ορίζονται από το τι ζητείται στην αγορά. Επομένως, θα είναι λογικό και ως εργαζόμενοι-ες να αναλωνόμαστε στο να κατέχουμε προσόντα που με την πάροδο του χρόνου [άρα και με την αλλαγή στο τι είναι «της μόδας»] θα μας είναι ελλιπή και εμείς θα καταλήγουμε να ψάχνουμε πάλι σεμινάρια/workshops [πολύ πιθανό επί πληρωμή!] για να βρούμε μια θέση στην αγορά εργασίας.

Αυτή είναι η αρχιτεκτονική που θέλουμε; Σίγουρα όχι!

Για εμάς η αρχιτεκτονική είναι το αντικείμενο αυτό, του οποίου ο πολυδιάστατος χαρακτήρας αποτυπώνεται στον τρόπο που το διδασκόμαστε ως φοιτήτριες-ές αλλά και στον τρόπο που το εξασκούμε ως εργαζόμενες-οι. Για εμάς η αρχιτεκτονική πρέπει να υπηρετεί τις ανάγκες ολόκληρης της κοινωνίας και να δίνει απαντήσεις στις αναζητήσεις της. Να σχεδιάζουμε με βάση τις σύγχρονες δυνατότητες της εποχής μας, έναν κόσμο στα ύψη των ονείρων μας!

Σχετικά με το πώς σπουδάζουμε, η αρχιτεκτονική που θέλουμε δε θα μας «τρώει» κάθε στιγμή του ελεύθερου χρόνου μας, ούτε θα μας αναγκάζει να ασχολούμαστε μονομερώς με συγκεκριμένα κομμάτια του αντικειμένου [βλ. εργαστήρια]. Ειδικά σε μια σύγχρονη πραγματικότητα όπου ο ελεύθερος χρόνος συρρικνώνεται, ή ακόμα και εξαφανίζεται, λόγω της εντατικοποίησης των σπουδών αλλά και της εργασίας, είναι αναγκαίο να επαναπροσδιορίσουμε τον χρόνο μας και να παλέψουμε για ανθρώπινους ρυθμούς σπουδών και εργασίας. Έτσι για παράδειγμα, οι ιστορίες ή οι θεωρίες δε θα είναι από τα μαθήματα που, παρά το μεγάλο τους ενδιαφέρον, καταλήγουμε να τα διαβάζουμε επιφανειακά και «στα γρήγορα» αλλά θα αφιερώνουμε όσο χρόνο χρειάζεται σε όλα τα μαθήματα ώστε να τα κατανοήσουμε ουσιαστικά και σε βάθος, πάντα αντιμετωπίζοντάς τα με κριτικό τρόπο.

Και σίγουρα αυτή η αρχιτεκτονική που θέλουμε δε θα διδάσκεται μέσα σε γκρι αποκρουστικούς τοίχους, που το μόνο που καταφέρνουν είναι να μας διώχνουν από τον χώρο μέσα στον οποίο βρισκόμαστε καθημερινά. Η ίδια η αρχιτεκτονική ήταν πάντα γνωστή για την ιδιαιτερότητά της ως προς την σχέση που αποκτούσαν οι φοιτητές-τριες με τον χώρο. Παρουσία πολλών φοιτητών-τριών στη σχολή ακόμα και τα βράδια και ειδικά σε περιόδους εξεταστικής, διενέργεια εκδηλώσεων/προβολών/θεατρικών προβών κ.ά. Όλα τα παραπάνω είναι αυτά που ζωντανεύουν έναν χώρο, που κάνουν τον χώρο της σχολής, χώρο «δικό μας» και όχι απλά το μέρος που θα παρακολουθήσουμε κάποια μαθήματα και μετά το τέλος τους, θα φύγουμε. Γι ‘αυτό ακριβώς τον λόγο για τους χώρους της σχολής τον έχουμε εμείς, που ζούμε μέσα σε αυτούς! Μέσα σε μια σχολή που είναι μόνιμα ζωντανή, φωτεινή, χώρος έκφρασης, δημιουργίας και κοινωνικοποίησης των φοιτητών-τριών δεν χωράει κανένα γκρι που θα κρύβει όλη την ομορφιά που υπήρχε από κάτω [ας θυμίσουμε στους παλιούς και ας πούμε στους πιο μικρούς ότι κάτω από αυτό το γκρι, που έχει προσπαθηθεί πολλές φορές να εγκατασταθεί στη σχολή μας, υπάρχουν ζωγραφιές/στένσιλ/γκράφιτι που είχαν γίνει σε περιόδους καταλήψεων και όχι μόνο, που αποτύπωναν την καθημερινότητα, τους προβληματισμούς και τις αναζητήσεις του κόσμου της σχολής].

Κι αν όντως ισχύει ότι η εικόνα ενός κτηρίου αντικατοπτρίζει την εσωτερική ζωή του, τότε η σχολή αυτή τη στιγμή δείχνει τη ζωή των κλειδωμένων αιθουσών, των κατεβασμένων ρολών, της ασφυκτικής καθημερινότητας που το πανεπιστήμιο θα είναι ένα στείρο εκπαιδευτικό και εξεταστικό κέντρο, που θα διώχνει πολιτιστικές ομάδες, θα διώχνει τους ίδιους τους φοιτητές από το να υπάρχουν μέσα σε αυτό αλλά ταυτόχρονα θα είναι ορθάνοιχτο σε εταιρίες και ιδιωτικό κέρδος. Είναι στο χέρι μας να αλλάξουμε την εσωτερική ζωή του κτηρίου μαζί με την εξωτερική του όψη! Θέλουμε μια σχολή που θα είναι ζωντανό κύτταρο μόρφωσης ενάντια στις στείρες πληροφορίες, μια σχολή ανοιχτή για τις αναζητήσεις των φοιτητών-τριών με πλούσια πολιτιστική και πολιτική δραστηριότητα. Μια σχολή που τα χρώματα στους τοίχους δε θα είναι μόνο μια εξωτερική της όψη αλλά θα αντικατοπτρίζουν και την ουσία της.

ΝΑ ΞΑΝΑ-ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ [ίσως πιο επίκαιρο από κάθε άλλη φορά!]

                                                         

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΓΩΝΑ φοιτητών αρχιτεκτονικής ΕΑΑΚ