Για τις πρυτανικές εκλογές του ΑΠΘ

το κείμενο:

Όλοι ακούσαμε για τις εξελίξεις στο ΑΠΘ, σχετικά με τις πρυτανικές εκλογές και την ακύρωση της εκλογής του, μέχρι πριν ένα μήνα, πρύτανη Μήτκα. Πάνω που όλες οι τελευταίες πινελιές του νόμου είχαν αρχίσει να δρομολογούνται στο πανεπιστήμιο και ο «κύριος» Μήτκας μαζί με την υπόλοιπη Πρυτανεία έπιασαν για τα καλά δουλειά, έσκασε η βόμβα της «ακύρωσης των πρυτανικών εκλογών του ΑΠΘ για τυπικούς λόγους» και σύμφωνα με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας οι εκλογές πρέπει να επαναληφθούν. Αυτό βέβαια δεν εμπόδισε το υπουργείο Παιδείας να βγάλει ανακοίνωση και να… θεσπίσει νέο πρύτανη τον Λαόπουλο, τον μέχρι πρότινος αντιπρύτανη που είχε αναλάβει το πόστο έπειτα από την ίδια νοθευμένη διαδικασία! Τελικά, οι πρυτανικές εκλογές θα επαναληφθούν (με το Μήτκα και πάλι ανάμεσα στους υποψηφίους) κι εμείς φαίνεται να είμαστε θεατές στο ίδιο έργο. Μπροστά σε αυτές τις κωμικοτραγικές εξελίξεις όμως, ας ρίξουμε μια βαθύτερη ματιά.

Για να δούμε πιο καθαρά τα πράγματα πρέπει να πιάσουμε το νήμα από το Νόμο Διαμαντοπούλου και πιο συγκεκριμένα από τα Συμβούλια Ιδρύματος (Σ.Ι.). Το Σ.Ι. είναι ένας θεσμός που ήρθε να αλλάξει εξ΄ολοκλήρου τον τρόπο διοίκησης και λειτουργίας του πανεπιστημίου, μιας και τα, μέχρι πριν λίγα χρόνια, διοικητικά όργανα δεν μπορούσαν να εξυπηρετήσουν άμεσα την αναγκαιότητα από πλευράς κεφαλαίου για βαθιές αλλαγές μέσα στο πανεπιστήμιο. Κάθε Σ.Ι. αποτελείται ως επί το πλείστον από ανθρώπους που δεν έχουν καμία σχέση με τη δική μας καθημερινότητα, συγκεκριμένα από 7 πανεπιστημιακούς και 6 εξωπανεπιστημιακούς,  «ανθρώπους του επιχειρηματικού κόσμου», manager δηλαδή με όλη τη σημασία της λέξης, που καθορίζουν το «τι μέλει γενέσθαι» στο πάλαι ποτέ δημόσιο και δωρεάν πανεπιστήμιο. Συγκεντρώνει λοιπόν διοικητικές, οικονομικές και ακαδημαϊκές αρμοδιότητες και χαράσσει ουσιαστικά το στρατηγικό πλάνο του εκάστοτε ιδρύματος, όπως γίνεται σε μια ωραιότατη επιχείρηση. Προφανώς τα κριτήρια με τα οποία χαράσσεται αυτό το πλάνο καθορίζονται πλήρως από τις ανάγκες που έχει το κεφάλαιο την εκάστοτε χρονική στιγμή. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο πρόεδρος του Σ.Ι. του ΑΠΘ, ο…άνθρωπος μας δηλαδή, είναι ο γνωστός Richard Hunter, business man στη μακρινή Αυστραλία και καθηγητής στo Cambridge. Υπάρχουν και χειρότερα βέβαια: στο πανεπιστήμιο γεωπονίας της Αθήνας, εκλεκτά μέλη του συμβουλίου ιδρύματος κατέχουν εντελώς τυχαία υψηλές θέσεις σε ομίλους, τυχαία και πάλι συνδεδεμένους με τον κλάδο της γεωπονίας, όπως η Nestle, ή εταιρίες γαλακτοκομικών προϊόντων κλπ.

Με λίγα λόγια, τα Σ.Ι. ήρθαν ως κομμάτι του επιχειρηματικού πανεπιστημίου, για να εναρμονίσουν την εκπαίδευση, την έρευνα και τη λειτουργία του στις ανάγκες της ελεύθερης αγοράς. Προφανώς σε αυτό το πανεπιστήμιο δε χωράνε οι ανάγκες των φοιτητών και των εργαζομένων, πόσο μάλλον οι γενικές τους συνελεύσεις και οι αγώνες που μάχονται για τις ανάγκες αυτές. Γι’αυτό και η όλο εντεινόμενη επίθεση προς κάθε κινητοποίηση και απόφαση των φοιτητικών συλλόγων που επιχειρεί να αντιταχθεί στην παραπάνω κατάσταση [*]. Αντιθέτως, ένα Σ.Ι., είναι απ’ ό,τι φαίνεται ελεύθερο να «διορίζει» πρυτάνεις σύμφωνα με «τα θέλω» της εκάστοτε κυβέρνησης (αξίζει να σημειωθεί ότι οι υποψήφιοι Πρυτάνεις περνούν από διαδικασία συνέντευξης από το Σ.Ι. για να κριθούν ως κατάλληλοι προς υποψηφιότητα!) και μέσα σε αυτό οι φοιτητές δεν έχουν κανένα λόγο, καθώς ο νόμος προβλέπει τη συμμετοχή ενός (!) φοιτητή για όλο το πανεπιστήμιο, που θα προκύπτει από ενιαίο ψηφοδέλτιο. (Θα ‘ναι με λίγα λόγια μέλος της ΔΑΠ, της παράταξης της ΝΔ στα πανεπιστήμια!)

[*] σημείωση: το ΑΠΘ έχει 700 λιγότερους καθηγητές σε σχέση με τρία χρόνια πριν, σε κάθε διοικητικό υπάλληλο αντιστοιχούν 170 φοιτητές (!), το πανεπιστήμιο καθαρίζεται αραιά και πού, όλο το ίδρυμα έχει έναν (ναι, έναν!) θερμαστή, οι περισσότερες βιβλιοθήκες έχουν κλείσει, οι αίθουσες δε μας χωράνε και το Σ.Ι. και ο κύριος Μήτκας αυτό που είδαν σαν πρόβλημα είναι ότι μας λείπει η αστυνόμευση και μας φταίνε οι καταλήψεις στην Πρυτανεία!

Όλη η παραπάνω κριτική δε γίνεται με μια διάθεση υπεράσπισης μιας προηγούμενης κατάστασης υποτιθέμενης ευημερίας, ή υπεράσπισης του παλιού μοντέλου διοίκησης και των προηγούμενων πρυτανικών αρχών. Άλλωστε, ακόμα και πρυτάνεις που υποτίθεται ότι διατηρούσαν ένα πιο… «αριστερό» προφίλ», δεν ήταν παρά εφαρμοστές της ίδιας ακραίας πολιτικής που θέλει να εδραιώσει το νέο πανεπιστήμιο της αγοράς. Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα επί Μυλόπουλου: Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Την πρωτοφανή απεργοσπασία στην οποία καλούσε στην καθόλα δίκαιη απεργία των εργολαβικών υπαλλήλων καθαριότητας το 2012; Ή τα Μ.Α.Τ. που μπήκαν με την έγκρισή του στο πανεπιστήμιο, συλλαμβάνοντας φοιτητές και εργαζόμενους? Όλα αυτά δε συνηγορούν στο ότι ο Μυλόπουλος, ο Μήτκας, ο Τάδε και ο Δείνα είναι απλά «κακοί πρυτάνεις». Συνηγορούν πολύ πιο ουσιαστικά στο γεγονός ότι οποιοδήποτε πρόσωπο, σε ανάλογες θέσεις, δεν είναι 

παρά διαχειριστής της ίδιας κατάστασης και πολιτκής. Αποκτά δε, αυτόματα αντιδραστικό ρόλο συναίνεσης με τις κυβερνητικές επιταγές, ανεξάρτητα από το τι μάσκα θα φορέσει (λίγο «αριστερός», δεξιός κλπ) για να εξυπηρετήσει τελικά τα συμφέροντα που θέλουν την εφαρμογή του νέου πανεπιστημίου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά τη θέσπιση των Σ.Ι. οι πρυτάνεις ψάχνουν τον τρόπο να επιβιώσουν και αυτοί θεσμικά, μιας και το Σ.Ι. δε θα διστάζει σε βάθος χρόνου να τους προσπερνά κατά το δοκούν των εκάστοτε ιδιωτών. Ο μόνος τρόπος λοιπόν για να διατηρήσουν τη θέση εξουσίας τους είναι η πλήρης ταύτισή τους με τις επιταγές της κυβέρνησης και της Ε.Ε., επιταγές που είναι όλες, μία προς μία ενάντια στις ανάγκες φοιτητών και εργαζομένων. Και δεν είναι τυχαίο βέβαια σε αυτό το σημείο ότι οι τελευταίοι πρυτάνεις, βλέπε Μήτκας και Φορτσάκης (πλέον και επίσημα επικεφαλής στο ψηφοδέλτιο επικρατείας της ΝΔ) αποτελούν «παιδιά» της ίδιας της κυβέρνησης.

Ανάμεσα λοιπόν σε όλους όσους θέλουν να διαχειριστούν την ίδια σαθρή κατάσταση και να φέρουν το νέο τους πανεπιστήμιο με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, δεν μπορούμε να «διαλέξουμε πλευρά». Σε μια δοθείσα κατάσταση που γίνεται κάθε μέρα και πιο δεινή, δε θέλουμε και δεν πρέπει να διαλέξουμε αυτόν που θα μας τη σερβίρει με τον καλύτερο τρόπο. Η στάση μας οφείλει να είναι ξεκάθαρη: Κανείς δε θα αποφασίζει για εμάς χωρίς εμάς, κανείς άλλος δε θα μας λύσει τα προβλήματά μας, αν εμείς οι ίδιοι δεν πάρουμε πρωταγωνιστικό ρόλο στην υπεράσπιση των αναγκών μας. 

Την ίδια στιγμή ακούμε καθημερινά πολιτικές δυνάμεις να μάχονται για το ποιος θα μας δώσει τη λύση, κρατώντας μας θεατές στην ίδια μας τη ζωή: είτε με υποσχέσεις για μια ανάπτυξη που όλο έρχεται, ενώ οι πολιτικές που τη «φέρνουν» διαλύουν τις ζωές μας. Είτε με υποσχέσεις για την αλλαγή, ενώ γνωρίζουμε ότι μια αλλαγή, αν θέλει να ταχθεί με τις ανάγκες της κοινωνικής πλειοψηφίας και όχι του κεφαλαίου, δεν μπορεί να το κάνει όσο εγκλωβίζεται στα ασφυκτικά πλαίσια της ΕΕ και προσπαθεί να διαχειριστεί ένα σύστημα που θυσιάζει τον άνθρωπο για το κέρδος. Και οι δύο παραπάνω περιπτώσεις ξέρουν πολύ καλά να υπόσχονται, κρατώντας μας αμέτοχους σε ένα παιχνίδι (και δεν είναι απλά αυτό των εκλογών), όπου κρίνονται οι ίδιες μας οι ζωές.

Κάτι παρόμοιο και μέσα στο πανεπιστήμιο με το ζήτημα των πρυτάνεων, την ώρα που η καθημερινότητά μας όχι μόνο δε βελτιώνεται, αλλά τα προβλήματα οξύνονται. Η δική μας απάντηση μπορεί να είναι μόνο μία: Όσο μας θέλουν θεατές, τόσο εμείς θα διεκδικούμε το ρόλο μας κόντρα σε ένα στημένο παιχνίδι. Για να  καθορίσουμε ουσιαστικά τις εξελίξεις και να πάρουμε την πολιτική στα χέρια μας. Μέσα από τις γενικές μας συνελεύσεις και τις συλλογικές διαδικασίες, εργαζόμενοι και φοιτητές να διεκδικήσουμε τις ανάγκες και τα δικαιώματα μας. Αυτά που για κάποιους μοιάζουν υπερβολή, αλλά για εμάς έχουν καταστεί πλέον όρος επιβίωσης. Χωρίς αυταπάτες για σωτήρες που θα ‘ρθουν, οφείλουμε εδώ και τώρα, κάθε μέρα να αντιστεκόμαστε σε ό,τι μας κλέβει τη ζωή, να κυνηγάμε το δίκαιο, να ορίζουμε εμείς οι ίδιοι τις ζωές μας.

Όσο το πανεπιστήμιο και η καθημερινότητά μας στοιχειώνονται από τις λέξεις διαφθορά, νοθεία, εταιρείες, εργολαβίες, κέρδος, εμείς θα φωνάζουμε στα αμφιθέατρα και στους δρόμους σπουδές με αξιοπρέπεια, σπουδές για όλους. Παιδεία και Εργασία! Ξεσηκωμός παντού!